610- فاصله حق و باطل چقدر است ...
معاويه مرد ناشناسى را خدمت حضرت على (عليه السلام ) فرستاد تا سوالاتى كه پادشاه روم از او پرسيده بود و از آن حضرت سؤ ال كند، آن مرد چون به كوفه آمد با حضرت صحبت كرد و حضرت فهميد كه او فرستاده معاويه است . آنگاه فرمود: خدازاده هند جگرخوار را بكشد كه چه اندازه خود و همراهانش گمراهند خدا او را بكشد... بعد فرمود: حسن و حسين عليهم السلام و محمد را نزد من بياوريد آنها آمدند آنگاه حضرت به مرد شامى گفت : اى برادر شامى اين دو فرزند رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم هستند و اين فرزند من است از هر كدام مى خواهى مسائل خود را بپرس . آن شامى گفت : از اين (يعنى حسن (عليه السلام )) سؤ ال مى كنم و سؤ ال كرد:1- ميان حق و باطل چقدر فاصله است ؟2- ميان آسمان و زمين چقدر فاصله است ؟
3- ميان مشرق و مغرب چقدر فاصله است ؟ اين لكه بى نورى كه در ماه است چيست ؟
4- قوس و قزح چيست ؟
5- كهكشان چيست ؟
6- نخستين آبى كه بر روى زمين جارى شد كدام است ؟
7- نخستين چيزى كه روى زمين به جنبش در آمد چيست ؟
8- آن چشمه كه ارواح مؤ منان و مشركان بدان ماءوى دارند كدام است ؟
9- مؤ نث چيست ؟
10- آن ده چيزى كه هر كدام از ديگرى سخت تر است چيست ؟
امام حسن (عليه السلام ) در پاسخ وى فرمود: اى برادر شامى ، ميان حق و باطل چهار انگشت فاصله است آنچه به چشم خود ديدى حق است و با گوش خود بيهوده و باطل بسيار مى شنوى و اما ميان آسمان و زمين به اندازه دعا و آه ستمديده و مد بصر فاصله است ...ميان مشرق و مغرب يك روز حركت خورشيد است ، خورشيد را هنگام طلوع و غروب ببين در مى يابى ، و اما اين كهكشان همان شكافهاى آسمان است كه محل نزول آب سيل آساى طوفان نوح بوده اند و اما قوس و قزح آنكه نبايد قزح بگويى زيرا قزح شيطانست ولى آن قوس الله است و امان از غرق شدن است و اما لكه سياه روى ماه بدرستى كه نور ماه مانند نور آفتاب بوده ولى خداوند آنرا محو و تاريك كرده چنانچه در قرآنش (728) فرمود:آيت شب را محو كرديم و آيت روز را روشن ساختيم و اما نخستين چيزى كه روى زمين روان شد وادى دلس بود (يعنى وادى ظلمت ) و اول چيزى كه روى زمين جنبيد درخت خرما بود.و اما چشمه اى كه ارواح مؤ منان در آن جمع هستند چشمه اى است بنام سلمى و اما آن چشمه ايكه ارواح كفار در آن جمع اند چشمه ايست بنام برهوت و اما مونث آن آدمى است كه معلوم نيست زن است ، يا مرد، لذا بايد تا هنگام بلوغ او، در انتظار ماند اگر زن است پستان برآورد و اگر مرد باشد ريش در آورد... .اما آن ده چيزيكه از يكديگر سخت ترند، آن است كه خداوند سنگ را سخت تر آفريد و سخت تر از سنگ آهن است ، و سخت تر از آهن آتش است ، و سخت تر از آتش آب است ، و سخت تر از آب ابر است ، و سخت تر از ابر باد است و سخت تر از باد ملك است و سخت تر از ملك ، ملك الموت است ، و سخت تر از او مرگ است و سخت تر از او فرمان خداوند است (729)