توبه از غرور و اغترار - مبانی نظری تزکیه جلد 1

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

مبانی نظری تزکیه - جلد 1

محمد شجاعی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید


توبه از غرور و اغترار

غرور و اغترار، يكى ديگر از رذايل اوصاف و ذمائم اخلاق است كه بايد سالك در مقام توبه از حرامها از آن نيز توبه نموده و خود را از آن تطهير كند. او بايد با هوشيارى و مراقبت كامل، و با استمداد از عنايات ربوبى و توجهات حضرات معصومين، اين رذيله را كه با اشكال گوناگون در وجود انسان جلوه مى‏كند، از خود دور سازد و از آن اجتناب نمايد. و لازم است مواظبت كند كه به غفلت نيفتد، و در حالى كه مجاهدت نموده و اين رذيله را از خود دور ساخته است، دوباره همين رذيله با شكل جديدى در وجود او به ظهور نرسد.

اين رذيله از جمله رذايلى است كه طبقات مختلف انسانها هر كدام به نوعى گرفتار آن مى‏باشند، مگر عده بسيار قليلى كه با عنايات خاصه ربوبى از آن پاك بوده و يا از آن نجات مى‏يابند. كفار، مشركين، معاندين، وملحدين، منافقين، ظالمين، طواغيت، فساق، عصاة، علماء، و عاظ، اهل عبادت، زهاد، متصوفه، و ارباب سلوك، هر كدام به نحوى كه متناسب با وضع و خصوصيات آنهاست، مبتلا به اين رذيله مى‏گردند، و گرفتار تبعات و هلكات آن مى‏شوند. كمتر كسى را مى‏توان يافت كه از غرور و اغترار، و از تبعات و هلكات آن، مصون و محفوظ باشد: الا ما رحم ربى.

آنان كه از انوار قرآن و روايات و دعاهاى وارده از حضرات معصومين صلوات الله عليهم اجمعين بهره‏مند بوده، و از دقايق و معارف آيات و روايات و دعاهاى با خبر مى‏باشند، و از ريزه‏كاريهاى اغوائات شيطانى و مكايد نفسانى اطلاع حاصل كرده‏اند، و با تدبر در آيات قرآنى مربوط به اين رذيله، و با تأمل در روايات و بيانات وارده در خصوص آن، به ابعاد گوناگون و انواع و اقسام آن پى برده‏اند، و گفته‏ها و نوشته‏ها و تحقيقات علم سلوك در اين باب را با دقت بررسى نموده‏اند، و در عين مجاهدت در تطهير خود از اين رذيله، با تذلل و تضرع، خود را در پناه خداى متعال قرار مى‏دهند و از توجهات حضرات معصومين استمداد مى‏كنند؛ آنها هستند كه مى‏توانند خود را از اين رذيله مهلكه نجات داده و از هلكات آن مصون بمانند.

رذيله «غرور» و «اغترار» آنچان ابعاد گسترده، و انحاء مختلف و متنوع، و ريزه‏كاريهاى دقيق و پيچيده دارد، و آنچنان خطرناك و هلاكت آور است كه در قرآن كريم با لحن خاصى به آن اشاره شده و از آن، تحذير شديد به عمل آمده است. در آيات مربوط به اين موضوع براى ارباب معرفت و بصيرت، نكات و اشارتهاى بسيار لطيف و عميقى وجود دارد كه هدايت كننده و راه گشاست. به يكى از اين آيات كه براى همه، و مخصوصاً براى صاحبدلان، هشدارها و تذكرها و حكايتها در بر دارد، اشاره مى‏كنيم و به تدبر در آن توصيه مى‏نماييم.

در آيه 5 سوره فاطر مى‏فرمايد: «يا ايها الناس ان وعد الله حق فلا تعزنكم الحيوة الدنيا و لا يغرنكم بالله الغرور»يعنى «اى مردم، وعده خدا حق است، پس حيات دنيا شما را مغرور نكند، و شيطان فريبنده و

/ 490