سخنى ديگر در اين مقام - مبانی نظری تزکیه جلد 1

نسبت داده شده باشد، ليكن صحت آن معلوم نگشته و نزد علماى بزرگ شيعه ثابت نشده باشد.

البته اوراد و اذكارى كه در كتب معتبر شيعه كه مقبول در نزد علماى بزرگ شيعه است، از زبان حضرات معصومين صلوات الله عليهم اجمعين به نقل صحيح آمده است، و اذن عام داده شده است، از اين معنى مستثنى است، به شرط اينكه به همان نحوى كه وارد شده است عمل شود، گرچه در اينجا هم در بعضى موارد بهتر است از راهنمايى فرد كاملى استفاده كند.

سخنى ديگر در اين مقام

در اينجا لازم و ضرورى مى‏بينيم به اين حقيقت باز تأكيد بكنيم كه نبايد هر كسى را خضر راه اتخاذ كرد، و هر مدعى را «كامل» به حساب آورد.

خضر آن است كه از ظلماتت خارج كند، نه آن است كه بر ظلماتت بيفزايد، و كامل آن است كه به طريق مستقيم كه قرآن و عترت طاهره ارائه مى‏كند، و به حقايق و معارف آن، و به رموز و دقايق آن، و به منازل و مدارج آن، و نيز، به مخاطرات طريق و راههاى اجتناب از آنها، با استفاده از خود قرآن و عترت طاهره، آگاهى كامل داشته باشد، و خود، اهل عمل، آنهم با تعبد كامل در برابر قرآن و عترت باشد، و منازل و مدارج را طى كرده، و مشمول نظر خاص خدا و رسول، و أئمه اطهار صلوات الله عليهم بوده باشد، و خلاصه، از وارستگان در علم و عمل باشد.

يافتن چنين كسى بسيار مشكل است. اين قبيل بزرگان هميشه كم بوده‏اند، و به لحاظ اينكه خود معمولا خود را كنار مى‏كشيده و معلوم نمى‏كرده‏اند، يعنى نمى‏خواسته‏اند شناخته بشوند، و يا خدا نمى‏خواسته شناخته شوند، پيدا كردن آنان بسيار سخت بوده است.

طبعاً در پيدا كردن كاملى كه به معنى كلمه كامل است، جديت بسيار توأم با دقت كافى لازم است. از مرحوم قاضى نقل شده كه ايشان مى‏فرموده، سالك اگر نصف عمر خويش را صرف پيدا كردن استاد، و جست وجو و تفحص در اين باب بكند، ارزش دارد.

(دفتر دوم مثنوى)

پيداست كه در اين مقام، علاوه بر جديت و دقت، بايد از چاره ساز همه دردها و مشكلها، يعنى از خداى متعال هم با فقر و مسكنت و با اصرار و الحاح خواست كه اين مشكل را حل كند، و براى همين منظور بايد به حضرات معصومين صلوات الله عليهم اجمعين هم متوسل شد.

بنابراين، نبايد اختيار خود را دست كسى قرار داد كه جز اتلاف عمر، حرمان و ضلالت، و خسران و هلاكت در پى نخواهد داشت. مخصوصاً در اين زمان كه همه از خصوصيات آن آگاهيم بايد كاملا هوشيار بود.

مدعيان بى حقيقت، مرشدان بى صلاحيت، راهزنان راه حقيقت، و گمراهان گمراه كننده در هر زمانى وجود داشته‏اند، و در اين زمان بيش از هر زمانى هستند. كسانى كه هر كدام به نوعى از بازار آشفته دنيا، و از جهالت و بى خبرى بعضى مردم، و از ساده لوحى بعضى ديگر استفاده نموده‏اند، و هر كدام با ترفندهاى مخصوص خود را «استاد راه» و «راهنماى طريق» و «عارف وارسته» و «سالك واصل» و «انسان مرتبط به غيب» و «فرد كامل» وانمود كرده، و يا احياناً خود نيز فريب خود را خورده، و خود را به حقيقت داراى چنين عناوينى دانسته‏اند، و جاهلان بى خبر و ساده لوحان زود باور را فريب داده، از راه بازداشته، به دنبال خود كشيده، و با خود به وادى ضلالت و هلاكت انداخته‏اند، و با بندگان خداى متعال و دين او آن كرده‏اند كه خدا مى‏داند.