فكر در نجات و فلاح، و هشدارها - مبانی نظری تزکیه جلد 1

به عهده خود ارباب معرفت مى‏گذاريم، تا با عنايات ربوبى به سير فكرى در قرآن بپردازند، و آنچه را كه بايد بيابند، نايل آيند، و مجاهدت عملى خود را براساس آنچه مى‏يابند قرار دهند.

فكر در نجات و فلاح، و هشدارها

چه بهتر در مرحله اول در آيات «نجات» و «فلاح» و در نكات و اشارات آنها دقت كنيم و در آنها به «فكر» بپردازيم، تا اين حقيقت براى ما روشن شود كه مسئله نجات از عقوبات اخروى، و تخلص از هلاكت و خسران ابدى از يك سو، و نيل به جوار حق و تحصيل قرب و لقاء از سوى ديگر، مسئله بسيار بزرگ، و صعب الوصول است، و چنين نيست كه به سادگى و به آسانى به دست آيد. و وقتى اين حقيقت را از آيات قرآنى به وضوح يافتيم، به خود آمده و بترسيم، و بر مجاهدت خود بيفزاييم، و لحظه‏اى قصور و مسامحه را جايز نشماريم، و دانسته و ندانسته گرفتار غرور و اغترار نشويم، و خود را به آنچه دردناك بودن آن در وهم نگنجد دچار نسازيم.

با تأمل در آيات قرآنى به وضوح مى‏يابيم كه قرآن كريم نجات از طرد حق و غضب الهى، تخلص از عقوبتها و هلاكتها، نيل به قرب، وصول به جوار قدس، و استقرار در جنات را مشروط به شرايط بسيار سنگينى دانسته است كه به آسانى به دست نمى‏آيد، و به سادگى حاصل نمى‏شود.

بازگشت جدى، ذكر خالص، طلب صادق، و مجاهدت پى‏گير مى‏خواهد تا كسى واجد آن شرايط باشد، و فايز گردد، آنهم با التزام به صراط مستقيم قرآنى، و تبعيت از پيامبر و اهل بيت صلوات الله عليهم اجمعين.

(دفتر چهارم مثنوى)

همه آن آيات كه وعده رحمت و مغفرت مى‏دهد، و بشارت و نجات و فلاح در آنها خبر داده شده است، شرايط خاصى را ذكر كرده است كه بسيار مهم و صعب الوصول است، و براى ما و امثال ما حاصل نيست، و در عين حال، حصول آن شرايط براى هر كسى كه بخواهد، امكان دارد.

و اينك به بعضى از آيات قرآن اشاره مى‏كنيم:

1- بخوان اين آيه كريمه را و در آن فكر كن كه مى‏فرمايد:

«و أنى لغفار لمن تاب و آمن و عمل صالحاً ثم اهتدى». [1] يعنى «و البته، من بسيار مغفرت كننده هستم براى آن كس كه بر گردد، و واقعاً ايمان بياورد، و عمل صالح انجام دهد، سپس به راه بيفتد».

حضرت حق با جمله «و انى لغفار» با تأكيدهايى كه در آن هست، خبر از غفاريت خود مى‏دهد، و به دنبال آن با جمله «لمن تاب و آمن و عمل صالحاً ثم اهتدى» شرايط شمول غفران را كه شرايط بسيار سنگينى است بيان مى‏كند.

توبه، ايمان جدى، عمل صالح به معنى عمل متناسب با توبه و ايمان، سپس، هدايت شدن به مسالك غيبى و سلوك آن مسالك، مجموع شرايطى است كه در اين آيه براى شمول غفران ربوبى ذكر گرديده است.

[1]. سوره طه، آيه 82.