تفصيلى از گناهان مرتبه، و توبه‏ها و استغفارها - مبانی نظری تزکیه جلد 1

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

مبانی نظری تزکیه - جلد 1

محمد شجاعی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

و از اينها فضيحت بارتر، مى‏بيند در عين اينكه چيزى از اين وظايف لازم عبودى را نمى‏دانسته و علم نمى‏كرده، و در عين اينكه مرتكب جرمها، و صاحب خطاها و لغزشهاى بى‏شمار بوده، با اين وصف، با كمال وقاحت، و جرأت و جهالت، بدون اينكه بداند چه مى‏گويد، دعوى طاعت و عبوديت داشته، و در محضر معبودى كه به همه چيز آگاه است اظهار بندگى نيز مى‏كرده است، و بر آن اصرار هم داشته ولااقل هر شب و روز در پنج وقت نماز خود مى‏گفته است كه: «اياك نعبد»!!.

مى‏بيند دعويهاى وى در مقام بندگى همه دعوى بى حقيقت، كذب، نفاق آلود،و استهزاآميز بوده است. و مى‏بيند عمرى به اين صورت گذرانده، و بار سنگينى از جرايم بر دوش كشيده است.

وحشت و اضطراب، نگرانى بسيار سخت، شرم بسيار كوبنده، و خوف شديدى وجودش را مى‏گيرد. حالتى براى او پيش مى‏آيد كه در وصف نيايد، و خود او مى‏داند و خداى او.

مى‏خواهد از خود مأيوس گردد، و هلاكت و خسران را براى خود مسلم بداند، و راهها را به روى خود بسته ببيند. ليكن نهى پروردگار كه فرموده است گناهان شما هر اندازه باشد مأيوس نبايد بشويد، نه تنها مانع از يأس او مى‏گردد، بلكه به او اميد نيز مى‏دهد كه روى به اعتذار آورد، وبا شكستگى و شرمندگى از يك سو، و اصرار و الحاح از سوى ديگر، از پروردگار خويش طلب مغفرت كند و به «استغفار» از گذشته‏هاى خود بپردازد.


تفصيلى از گناهان مرتبه، و توبه‏ها و استغفارها

توبه و استغفار اين مرتبه را به صورت كلى توضيح داديم، و مى‏شد به آن اكتفا كنيم. ليكن به لحاظ اهميت زياد آن براى سالكان طريق، بر آن شديم مختصر گويى را در اينجا مراعات نكنيم، و در حدى كه امكان دارد و لازم است، به شرح موضوع و بيان جزئيات نيز بپردازيم، شايد كه موجب بصيرت بيشتر گردد.

از آنچه گذشت، اين معنى روشن گرديد كه سالك در اين مرتبه از مراقبه از دو جهت موظف بر توبه و استغفار است :

اول: از جهت ترك شدن امور و وظايف اين مرتبه در خود همين مرتبه. به اين معنى كه اگر احياناً بر اثر سستى و مسامحه، و غفلت و نظاير آن، امرى از امور و وظايفه‏اى ازوظايف لازمه را ترك كرد، بايد فوراً و بدون اينكه به خطا وبه عبارتى به گناه خويش ادامه دهد توبه كند و به استغفار بپردازد، و با مراقبت كامل بر همه امور و وظايف، از تكرار آن، با استمداد از عنايات ربوبى، و توجهات حضرات معصومين صلوات الله عليهم اجمعين، اجتناب كند.

دوم: از جهت ترك شدن امور و وظايف اين مرتبه قبل از التزام به آنها. به اين معنى كه وى چون قبلا و در زمانهاى گذشته به آنها ملتزم نبوده و عمل نمى‏كرده است، در حقيقت ،كوتاهى مى‏كرده و گناهكار و مقصر بوده است، و بايد براى اين تقصيرها و گناههايش كه بسيار زياد هم بوده استغفار كند، آن هم استغفار طولانى و متناسب با آنها.

و حال در مقام شرح موضوع و بيان جزئيات براى طالبان جدى و آنان كه از اهل اين مرتبه از مراقبه مى‏باشند، گناهان اين مرتبه را به زبانى كه مفهوم جان و دل آنان است تفصيل مى‏دهيم، و توبه‏ها واستغفارها را گوشزد مى‏كنيم. اميد است آنچه گفته مى‏شود به عقل جان راه يافته، و به گوش دل رسد.

قبلاً تذكر اين نكته را هم لازم مى‏دانيم كه، روى سخن در اين گفته‏ها با اهل سلوك، يعنى با كسانى است كه امور و وظايف اين مرتبه را مى‏شناسند و عملا به آنها ملتزم هستند، و حال و احوال، و حساب و كتابى دارند، نه با همه، و نه با آنان كه امثال نويسنده اين سطورند كه فقط به دانستن يا شنيدن و مطالعه كردن اين قبيل سخنان علاقه دارند، و از بحث و گفت و گوى در اين نوع مطالب خوشحالند، و به علم بى عمل قانع، و احياناً خود را با آن نيز راضى كرده‏اند، و در يك جمله، نه با غافلان و محجوبان. و اگر تو از دسته دوم باشى، چه بهتر كه اين مطالب، و بطور كلى اين نوشته را نخوانى كه خوب مفهوم نخواهد بود، ويا قابل قبول نزد تو. و چنانچه خواستى بخوانى، توجه داشته باش آنچه تو

/ 490