غضب، قلب را مى‏ميراند - مبانی نظری تزکیه جلد 1

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

مبانی نظری تزکیه - جلد 1

محمد شجاعی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

در اين زمينه هم كلينى مرحوم در اصول كافى با اسناد از امام باقر سلام الله عليه روايتى نقل مى‏كند كه امام در قسمتى از آن مى‏فرمايد: «ان الرجل ليغضب فمايرضى أبداً حتى يدخل النار...» (اصول كافى، ج 2، كتاب الايمامن و الكفر، باب الغضب) يعنى «شخص به غضب مى‏آيد، و در غضب پيش مى‏رود، و راضى نمى‏شود تا جايى كه داخل آتش شود...».

دقت و تأمل در بيان امام سلام الله عليه را به عهده ارباب بصيرت مى‏گذاريم. آنچه ما از اين بيان مى‏فهميم اين است كه آن حضرت در اينجا به آنچه غضب در پشت پرده مى‏گذرد اشاره نموده و مى‏فرمايد:

آنجا كه انسان به غضب مى‏آيد، و جلو غضب خود را نمى‏گيرد، و به غضب خود ادامه مى‏دهد، و هر چه مى‏تواند در غضب خود پيش مى‏رود، او در پشت پرده و در آنجا كه از نظرها مستور است، راهى در پيش مى‏گيرد و در آن راه تا جايى پيش مى‏رود كه به آتش جهنم برسد و در آن استقرار يابد.(دقت شود).

خود شما حساب كنيد و ببينيد وقتى باطن امر به هنگام غضب اين چنين است، نتيجه آن براى همه مخصوصاً براى سالك چه خواهد بود؟! و چه هلاكت و خسرانى عايد خواهد شد؟! و كدام هلاكت و خسران بالاتر از اين كه انسان به غضب حق و به آتش غضب او گرفتار شود؟! و تأمل كنيد غضب خدا باطن انسان را به چه وضعى مى‏اندازد؟! و سالك چگونه مى‏تواند با اين وضع خود را در طريق سلوك بداند؟! و اصولا سلوك او چه مفهومى مى‏تواند داشته باشد.


غضب، قلب را مى‏ميراند

و اين مصيبتى است براى همه و براى سالك طريق سلوك كه سخت به دل روشن و زنده احتياج دارد. زيرا اگر سالك از دل روشن و زنده برخوردار نباشد، از اول امر در سلوك خود معطل خواهد بود. بطورى كه قبلا در خلال مباحث خود گفته‏ايم، سالك اصلى در سفر الى الحق دل انسان است، و محجوب، دل است، و طالب، دل است، و سالك هم دل است، و واصل نيز دل خواهد بود، و انسان هم جز دل نيست. و اگر دل، دل نباشد، و اگر دل، حيات خود را فاقد گردد، و صلاحيت قبول تربيت مقام ربوبى، و پذيرش افاضات الهى را نداشته باشد، سلوك دل معنايى نخواهد داشت، و از حركت باز خواهد ماند، و سير در منازل نخواهد كرد.

امام صادق سلام الله عليه در قسمتى از بيان خود كه در كافى نقل شده است مى‏فرمايد: «الغضب ممحقة لقلب الحكيم...»(اصول كافى، ج 2، كتاب الايمان و الكفر، باب الغضب) يعنى «غضب، نابودى و هلاكت است براى قلب شخص حكيم...».


ضرورت مجاهدت، و مداومت بر آن

با شرحى كه در خصوص غضب نابجا گذشت، و با توضيحى كه در خصوص تبعات و لطمات اين رذيله داشتيم، معلوم شد كه در مقام توبه از اين رذيله بايد مجاهدت جدى كرد و مداومت بر مجاهدت داشت.

براى كسى كه گرفتار اين رذيله است، توبه از آن، و اجتناب از آن، آن هم تا جايى كه بكلى از آن پاك شود و با صفت مقابل آن متصف گردد، امر سهل نخواهد بود. ليكن هر چه سخت هم باشد، بالاخره بايد با تأييد الهى و با مجاهدت پى گير و مداوم، خود را از آن تطهير، و آنرا از خود دور كرد، والا لطمات و هلكات آن، مانع طى طريق خواهد بود.

اگر سالك، سالك صادق و دردمند، و طالب جدى در طريق باشد مسلماً به اين امر موفق خواهد شد و بلكه، اگر نظر خود را معطوف به جانب حق كند و تدبير را به دست حق بسپارد، و خود را در پناه او قرار دهد، و خود نيز مجاهدت پى‏گير داشته باشد، همين مشكل براى او آسان خواهد شد.


تصميم و مراقبت

در مقام توبه از اين رذيله، و آنجا كه مى‏خواهد مجاهدت در اين باب را شروع كند، لازم است تصميم بگيرد كه هميشه و در همه احوال، مخصوصاً در مواردى كه مى‏خواهد به غضب بيايد، متذكر حضور خود در محضر حق باشد و به ياد بياورد كه در حضور جناب اوست، و جناب او را خوش نيايد كه وى به غضب آيد، و نه تنها او را خوش نيايد، بلكه، غضب و طرد او را در بردارد و موجب دورى از او مى‏باشد، و اين، چيز ساده و كوچكى

/ 490