سالك صادق، و طالب ذاكر، با حسن خلق در حال صعود و عروج به سوى حضرت مقصود است، همانند عروج و صعود كسى كه روزها روزه مىگيرد و شبها به عبادت و تهجد مىپردازد، و شب و روز در ذكر و طلب آ و در سعى و مجاهدت است.امام صادق سلام الله عليه فرمود: «قال رسول الله صلى الله عليه و آله: ان صاحب الخلق الحسن له مثل أجر الصائم القائم»(اصول كافى، ج 2، كتاب الايمان و الكفر، باب حسن الخلق)يعنى «رسول اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: براى صاحب حسن خلق است ثوابى مثل أجر و ثواب شخصى كه روزها روزه مىگيرد و شبها به عبادت قيام مىكند».
حسن خلق، خطاهاى سالك را ذوب مىكند
اين نيز يكى ديگر از امور مهم براى سالك است. چه نعمتى بزرگتر از اين براى يك سالك دردمند كه در سفر بسيار بزرگ و طولانى كه آغاز نموده است پاى قصورات او به ميان نيايد و خطاهاى او در اين بين مطرح نشود؟! زيرا كه او بى قصور وخطا نيست، و قصورها وخطاهايش هم كم نيست. اگر پاى آنها به ميان آيد، و محاسبه مقام ربوبى در خصوص آنها به كار افتد، مسلماً راه به جايى نخواهد برد. و اما اگر قصورات وخطاها به ميان نيايد، جاى اميد است كه راهى به سوى حضرت مقصود يابد، و مشمول نظر او گردد، و بالاخره در اين سفر موفق باشد. و حسن خلق، چنين اثرى دارد و موجب اين مىشود كه در باطن امر قصورات و خطاها ذوب شود و از ميان برخيزد.امام صادق سلام الله عليه فرمود: «ان الخلق الحسن يميث الخطيئة كما تميث الشمس الجليد»(اصول كافى، ج 2، كتاب الايمان و الكفر، باب حسن الخلق) يعنى «حسن خلق، خطاها را ذوب مىكند، آنچنان كه آفتاب يخ را ذوب مىنمايد».
توبه از عُجب
از جمله رذايل اوصاف واخلاق، مسئله عجب است كه سالك در توبه از آن نيز از همان اول امر بايد جديت كامل داشته باشد و از آن سخت اجتناب كند. اين رذيله از رذايل بسيار خطرناك براى سالك است از طرفى صور و اطوار آن به تناسب منازل مختلف سلوك بسيار زياد است ،و از طرفى توبه از آن و نجات يافتن از صور و اشكال گوناگون آن، مخصوصاً ازمراحل دقيق و عيمق آن بسيار سخت است.براى صاحبان بصيرت اين حقيقت روشن است كه اين رذيله در اصل از مسئله «شرك» يعنى «شرك خفى»نشأت مىگيرد كه اكثر صاحبان ايمان در مراتب مختلف گرفتار آن مىباشند. زيرا «عجب» عبارت از اين است كه انسان خود را صاحب كمال يا كمالاتى ببيند، و آثار و كمالات را از خود بداند، و از خود بلحاظ داشتن كمال راضى باشد، و به خود و به كمال خود ببالد