از آنچه درباب رياء گفتيم اين حقيقت براى ما روشن شد كه سالك در مقام توبه بايد از رياء در اطوار مختلف آن نيز توبه كند و از اول امر در تخليص سلوك عبودى از رياء به مجاهدت بپردازد، و به لحاظ اهميت مسئله رياء و نيز، به لحاظ صعب العلاج بودن، مخصوصاً در بعضى از اطوار آن، مجاهدتش در اين باب بسيار بالا و بسيار جدى باشد، تا با پاك كشتن و پاك بودن از رياء در اشكال گوناگون آن،موفق به «اخلاص» در مقام عبوديت گردد.مجاهدت سالك در كنار گذاشتن رياء در اطوار گوناگون، در حقيقت، مجاهدتى است در باب اخلاص. اگر سالك در مجاهدت خود در اجتناب از رياء موفق گردد، در اصل، به اخلاص در عبوديت كه اساس امر در سلوك الى الله مىباشد نايل گشته است.در خصوص اخلاص هر چه بگوييم يا بگويند، مسلماً حق مطلب اداء نخواهد شد، و مراتب عاليه آنرا آنچنان كه هست، نمىشود تصوير كرد و به لفظ و عبارت آورد. البته در خصوص مراتب عاليه آن هم خيلى چيزها گفته و نوشتهاند، و خوب هم گفتهاند، ليكن حقيقت امر چيز ديگرى است كه فقط با رسيدن به آن مراتب مىتوان يافت .بقول مرحوم نراقى: «اخلاص، منزلى از منازل دين، و مقامى از مقامات موقنين، و همان كبريت احمر است، و توفيق وصول به آن از خداى اكبر خواهد بود».و بايد گفت: اخلاص به لحاظ مراتبى كه دارد، منزلهاست از دين، و مقامهاست براى موقنين، و عنايتهاست از رب العالمين.عبوديت بدون اخلاص، در حقيقت، عبوديت نيست، و تحقق عبوديت و حصول آن، فقط با اخلاص است و بس. اگر اخلاص را حذف بكنيم، عبوديت حق را حذف كردهايم. عبوديت بدون اخلاص در صور مختلف، عبوديت غير حق است در اشكال مختلف، نه عبوديت حق. و اين، حقيقتى است كه با تأمل براى هر صاحب بصيرتى روشن مىشود. لذا مىبينم در قرآن كريم عنايت اصلى بر مسئله اخلاص است، و آيات زيادى با لحنها و اشارتهاى گوناگون در اين زمينه آمده است، آياتى كه تدبر در آنها براى سالكان طريق از وظايف ضرورى است.به مواردى از اين آيات شريفه به عنوان نمونه اشاره نموده و به تدبر در آنها و همچنين آيات ديگرى كه مربوط به اخلاص است، توصيه مىكنيم و بر توصيه خود تأكيد مىنماييم.
لطفا منتظر باشید ...
