امر هشتم «ورد» است، و مراقبت جانب معبود - مبانی نظری تزکیه جلد 1

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

مبانی نظری تزکیه - جلد 1

محمد شجاعی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید


امر هشتم «ورد» است، و مراقبت جانب معبود

امر هشتم «ورد» است، و مراقبت جانب معبود در اينكه نام او و ياد او «ورد زبان» باشد.

مقصود از «ورد» در اينجا اين است كه لفظ ذكر را در حال توجه به حق و توجه به معنى آن، و به عبارتى، با قصد معنى آن، در زبان يا در دل تكرار كند. اولى را «ورد» يا «ذكر» جلى، و دومى را «ورد» يا «ذكر» خفى مى‏ناميم.

انتخاب «اوراد» به تناسب حال و مقام، با توجه براينكه مراعات تناسب از امور ضرورى مى‏باشد، بايد به ارشاد و تعليم فرد كاملى كه به معنى كلمه كامل است انجام بگيرد، ونبايد خود سرانه عمل شود، كه ممكن است به جهت عدم تناسب نه تنها نتيجه مطلوب عايد نشود، بلكه لغزشها و انحرافها، و گرفتاريهاى گوناگون پيش بيايد. كما اينكه نبايد به گفته و تعليم مدعيان بى صلاحيت، و راهزنان بى‏حقيقت، و جهال فاقد معرفت كه در اين زمان بسيارند عمل شود، كه به طور كلى با گفته و تعليم آنان پيش رفتن، و آنان را دليل راه قرار دادن، جز ضلالت و خسران همه جانبه دربر نخواهد داشت.


سخنى در خصوص «اوراد»

هر كدام از «اوراد» به جاى خود حساب خاصى دارد، كما اينكه، بى عدد، يا با عدد معين بودن، و اوقات و ساعات هم از حساب خاص برخوردار است. و همچنين، هر امر و هر موضوعى در اين باب را حسابى هست.

ممكن است يك «ورد» معين با كيفيت خاص، عدد خاص، و يا بدون عدد معين، در وقت خاص، و يا در هر وقتى از اوقات، به لحاظ آثار و نتايجى كه بر آن مترتب است، متناسب با حال سالك نباشد، و اگر آنرا «ورد» خود سازد، و بر آن مداومت كند، نه تنها نتيجه مطلوب عايدش نشود، بلكه، نتيجه نامطلوب عايد وى گردد، و انحرافها و لغزشها، و ضلالتهاى گوناگون پيش آيد، و سالك را به مهالك متنوع بكشد، و به خسران گرفتار سازد. و يا لااقل، اگر هيچيك ازاينها هم پيش نيايد، موجب قساوت قلب گردد.

قول به حلول و اتحاد، قول به آنچه مناسب ساحت قدس حق نيست، قول به اباحه و رفع تكليف، قول به اصول باطله و عقايد فاسده، تشبيه، زندقه، كفر، الحاد، و دعوى خدايى، و آنچه از اين باب مى‏باشد، و خلاصه، انحرافهاى گوناگون، از همين رهگذر بسيارى را عايد گشته است.

گاهى هم ممكن است نتيجه نامطلوبى كه از اين طريق پيش مى‏آيد، ناراحتيهاى جسمى و يا روحى باشد، از قبيل گرفتارى به بعضى امراض جسمانى، و ابتلاء به برخى امراض روحانى.

بايد توجه داشته باشيم كه هر يك از «اوراد» را باطن مخصوصى هست كه با مداومت بر آن بصورت «ورد» و به عبارتى، در صورت «ورد»ساختن آن، باطن نورى آن به سالك روى مى‏آورد، و به نوعى به وى اقبال مى‏كند.

اينجاست كه اگر انتخاب «ورد» با حساب وكتاب نباشد، يا آن باطن نورى بر مى‏گردد، و به دل راه نمى‏يابد، ويا منتهى به نتايج نامطلوب مى‏شود.

اورادى كه به صفات رحمت، و اسماء جمال مربوط مى‏شود، مداومت كردن بر آنها فقط، بدون توأم بودن با اوراد مربوط به صفات و اسماء جلال، و نيز، مداومت نمودن بر آنها بدون مراعات مقتضاى حال، و بدون مراعات تناسب، و بالاخره بدون قيد و شرط، ممكن است يا مؤثر نيفتد، و يا موجب بعضى انحرافها و لغزشها، و در نتيجه، حرمانها و خسرانها گردد، مانند:

الف: رجاء مفرط و ناصحيح، بدون اينكه با خوف و خشيت تعديل بشود، بنحوى كه بر خلاف ادب عبودى باشد و موجب گستاخى و طرد گردد. و به عبارتى، انبساط بى مورد، و ادلال نامناسب و مضر.

ب: عدم توجه به تقصيرات و قصورات، به نقايص و معايب، و به حجابها و موانع، و در نتيجه، مجاهدت نكردن در رفع آنها و از راه بازماندن، و با اين حال، خود را در راه دانستن، و احياناً و اصل پنداشتن، و افتادن در وادى خسران آور و فريبنده «و يحسبون أنهم مهتدون».

ج: به خود و اعمال خود نظر داشتن، و مجاهدات خود را به حساب آوردن، و غفلت ازاينكه هيچكدام از اعمال و مجاهدات مناست ساحت قدس حق نيست، و اگر نظر عنايت و فضل او در بين نباشد، جز حرمان و خسران نخواهد بود.

د: قول به اباحه و رفع تكليف يا ارتفاع آن، چه بعضاً و چه كلا، به سبب ظهور آثار بعضى تجليات از يك سو، و دخالتهاى شيطان، و هم، و خيال از سوى ديگر، و در نتيجه، خود وعده‏اى ساده لوح و بى خبر را به هلاكت ابدى، و جهنم نفس، و سخط ربوبى گرفتار ساختن؛ عصمنا الله و اياكم.

/ 490