در سلوك الى الله هر چه انسان در سير عبودى خويش موفق باشد، و هر چه در مدارج توحيد بالا رود و در منازل عاليه قرار بگيرد، به همان اندازه هم وظايف سنگينتر و دقيقتر دارد و در مقابل، خطرات و هلكات بزرگتر و عميقتر، و در عين حال، دقيقتر او را تهديد مىكند.در بيان ديگر بايد گفت، صراط الى الله كه از دقت وحدت بخصوصى برخوردار است، هر چه انسان در آن پيش برود، به همان اندازه هم باريكتر و برندهتر مىگردد، يعنى هم خود صراط دقيقتر مىگردد، هم لغزشها و خطاها دقيقتر مىشود، هم حركت در صراط و پيشرفت در آن كار مشكلترى مىباشد، و هم مصون ماندن از لغزشها و انحرافها به آسانى به دست نمىآيد. هم هر قدم مثبت از ارزش بسيار بالاترى برخوردار است و گويى هر قدمى برابر هزار قدم است و هر قدمى فاصله بسيار زيادى را از ميان بر مىدارد و با هر قدمى راه هزار ساله طى مىشود، و هم هر لغزش و هر خطايى ضرر بزرگترى براى سالك در بر دارد و لطمه عميقى بر او وارد مىسازد و موجب دورى بسيار زياد از حضرت مقصود مىگردد و يا هلاكتها و خسرانهاى فوق تصور و وحشتناكى پيش مىآورد كه به هيچ وجه قابل مقايسه با لغزشها و خطاهاى اوايل سلوك و اواسط آن نمىباشد.از همان اول امر در هر كدام از منازل عبوديت به تناسب هر منزلى لغزشها و خطاهايى هست، و هر لغزش و هر خطايى هم به تناسب خود تبعات و آثارى دارد. سالك از همان اول امر تا آخر آن، قبل از اينكه به مقصد نايل گردد، در معرض لغزشها و خطاهاى گوناگون، و مورد تهديد هلاكتها و خسرانهاى متنوع است. و اگر عنايات الهى و حفظ او در تمام مراحل و منازل نباشد، مسلماً سالك راه به جايى نمىبرد.صاحب مصباح الشريعة در باب اخلاص از امام صادق سلام الله عليه بيانى نقل مىكند كه در قسمتى ازآن چنين آمده:«... كماقال الاول: هلك العاملون الا العابدون، و هلك العابدون الا العالمون، و هلك العالمون الا الصادقون، و هلك الصادقون الا المخلصون، و هلك المخلصون الا المتقون، و هلك المتقون الا الموقنون، و ان الموقنين لفى خطر عظيم».يعنى «... بطورى كه امام اول فرموده، از عمل كنندگان، جز اهل عبادت، بقيه در هلاكت هستند، و از اهل عبادت، جز صاحبان علم و معرفت، بقيه در هلاكت هستند، و از صاحبان علم و معرفت نيز جز اهل صدق، بقيه در هلاكت مىباشند، و از اهل صدق هم جز مخلصين، بقيه در هلاكتند، و از مخلصين، جز اهل تقوى، بقيه در هلاكت هستند و از اهل تقوى جز ارباب يقين، بقيه در هلاكتند و ارباب يقين هم در معرض خطرى بزرگ مىباشند».توضيح اين نكته لازم است كه منظور از هلاكت در اين بيان، با توجه به فقرات آن، و با توجه به آنچه از آيات و روايات استفاده مىشمد، فقط هلاكت به معنى مطلق، يعنى هلاكت همه جانبه ابدى نيست، بلكه منظور هلاكت به معنى وسيع و هلاكت در مراتب مختلف است كه هلاكت همه جانبه ابدى و نيز، هلاكتهاى جزئى و مقطعى را كه به انحاء گوناگون در نهايت به نجات منتهى مىگردد، شامل مىشود.تذكر اين نكته هم ضرورى است كه «مخلصون» به كسر «لام» است و منظور صاحبان اخلاص مىباشد.در هر صورت، از اين بيان هر كسى به اندازه فهم و معرفت خويش مىتواند استفادهها داشته باشد، و ارباب بصيرت و آشنايان به رموز عبوديت و توحيد نيزمى توانند از اين بيان به دقايق بى شمارى از معارف و اسرار پى ببرند.
لطفا منتظر باشید ...
