چه كسى را صحابى مى گويند؟ - معارف و معاریف نسخه متنی

صَحائِف

جِ صحيفة. صحائف الابرار: نامه نيكان، رسول الله(ص) : «طوبى لمن وجد في صحيفة عمله يوم القيامة تحت كل

ذنب استغفر الله» . (بحار:5 / 329)

«انما تعرفون عواقب اعمالكم لو قد طويت صحائف آجالكم». (بحار:77/180)

صَحابة

(مصدر): يارشدن ويارى كردن، همراهى ومصاحبت.

صَحابة

جِ صاحب ، ياران . نام ونشانى افتخار آميز، ياران رسول گرامى اسلام را .

در نفايس الفنون آرد كه: صحابة باعتبار سبقت اسلام وهجرت ووفور علم وفضيلت وكثرت ملازمت وروايت ،

وحضور در مقامات فاضله، دوازده طبقه اند ومشهور چنان است كه عدد ايشان سى هزار بوده. اما ابو زراعه

رازى كه از اكابر تابعين است گويد كه چون پيغمبر(ص) درگذشت عدد اصحاب وى كه از او حديث كرده اند يكصد و

چهارده هزار تن بودند.

از امام صادق(ع) روايت است كه فرمود: اصحاب پيغمبر(ص) دوازده هزار نفر بودند كه هشت هزار از مردم مدينه

ودو هزار از اهالى مكه ودو هزار تن از طلقاء (پيوستگان پس از فتح مكه) بودند.(سفينة البحار)

چه كسى را صحابى مى گويند؟

صحابى از نظر اهل سنت (با اندك اختلافى) كسى است كه پيغمبر(ص) را درك نموده ومسلمان از دنيا رفته باشد.

ابن حجر عسقلانى گفته: اين قول صحيح ترين قولى است در اين باره كه من بدان دست يافته ام طبق اين

تعريف، كلمه صحابى شامل كسانى نيز ميشود كه در غزوات رسول شركت ننموده وحتى شامل آن كس نيز ميگردد كه

تنها يك بار جمال آن حضرت را زيارت نموده باشد.

واما صحابه از نظر شيعه:آنها ميگويند: نظر به اين كه اصطلاح خاصى در اين باره از طرف شرع اسلام بما نرسيده است وتنها مصدر

مورد اعتماد معنى لغوى كلمه است، پس صحابه رسول مانند صحابه هر شخصيت علمى يا مسلكى ، ياران

ومصاحبان موافق وى در آن علم يا مسلك ميباشد . بديهى است كه اين عنوان بر نيك وبد ، شايسته وناشايست

صادق است وشامل آن كس كه در خط او نبوده هر چند پيوسته

ملازم او بوده باشد نميگردد چنان كه اگر كسى در خط او بوده ولى ملازم ويار او نبوده وتنها يك يا دو

بار او را ديده باشد نيز مشمول اين لفظ نميشود.

عدالت صحابه

اكثريت قريب به اتفاق اهل سنت بر اين عقيده اند كه همه صحابه رسول(ص) عادل ميباشند، وبتعبير

نگارندگان الموسوعة الفقهيه ـ كه از كتب معتبره اهل سنت است ودر كويت منتشر ميگردد ـ جز معدودى از

بدعت گذاران هيچ كسى با اين عقيده مخالفت نورزيده.

سپس ادامه ميدهد: دليل بر اين مدعى نصّ قرآن كريم است كه ميفرمايد: (كنتم خير امة اخرجت للناس تامرون

بالمعروف وتنهون عن المنكر ...)(آل عمران:110) كه باتفاق مفسرين درباره اصحاب پيغمبر(ص) نازل گرديده. و

(كذلك جعلناكم امّة وسطا لتكونوا شهداء على الناس) (بقره:143). كه گفته شده: به اجماع مفسرين درباره

صحابه ميباشد. وحديث ابو سعيد خدرى كه همه بر صحت سندش اتفاق نظر دارند، از رسول خدا(ص) روايت نموده

كه فرمود: «لاتسبّوا اصحابى فوالذى نفسى بيده لو انّ احدكم انفق مثل اُحُد ذهبا ما ادرك مدّ احدهم

ولا نصيفه» (صحيح بخارى، فتح البارى:7/21 ط سلفيه) وحديث ديگر از آن حضرت: «الله، الله فى اصحابى لا

تتخذوهم غرضا بعدى، فمن احبّهم فبحبّى احبّهم ومن ابغضهم فببغضى ابغضهم ومن آذاهم فقد آذانى ومن

آذانى فقد آذى الله، ومن آذى الله فقد يوشك ان ياخذه» (سنن ترمذى : 5/696 ط حلبى). ابى الصلاح گفته : همه