« ن » - معارف و معاریف نسخه متنی

« ن »

ن

حرف بيست و نهم از الفباى فارسى و حرف بيست و پنجم از الفباى عربى و در حساب جمل آن را به پنجاه گيرند ;

از حروف شمسيّه و از حروف يرملون و از حروف زلاّقة است . در دستور زبان عرب از جمله حروف چهارگانه علامت مضارع و نشان متكلم مع الغير است چون نكتب . در آخر فعل ماضى علامت جمع مؤنث غايب است ، چون كتبن .

خفيفه يا ثقيله آن در آخر فعل مضارع يا امر نشان تاكيد فعل است ، مانند لَتَنْصُرَنَّ و لِيَقُولَنْ.

ن

نام ديگرى است سوره قلم را . برخى گفته اند : «ن» در آغاز اين سوره مراد، آن ماهى اى است كه زمين بر آن قرار دارد .

و به قولى مراد ; مطلق ماهى است كه به جهت دقايق آفرينش اين حيوان خداوند آن را به عظمت ياد كرده . و به روايتى «ن» لوحى از نور است . در حديث رسول (ص) آمده كه آن نام رودى در بهشت است كه خداوند به آن فرمود مركب شو پس آن به غلظت گرائيد و از شير سفيدتر و از عسل شيرين تر شد ، آنگاه خداوند به قلم دستور داد بنويس . پس هر آنچه بود و آنچه كه تا قيامت شدنى بود نوشت . (بحار:16/209 و مجمع البيان)

نائِب

جايگزين . جانشين . آن كه بر جاى كسى ايستد . ج : نُوّاب و نُوْب .

نائِبَة

سختى . مصيبت . اميرالمؤمنين(ع) : «يا كميل ! مر اهلك ان يروحوا فى كسب المكارم ، ويدلجوا فى حاجة من هو نائم ، فوالذى وسع سمعه الاصوات ، ما من احد اودع قلبا سرورا الاّ و خلق الله له من ذلك السرور لطفاً ، فاذا نزلت به نائبة جرى اليها كالماء (كالسيل) فى انحداره حتّى يطردها عنه كما تطرد غريبة الابل» :اى كميل افراد خاندانت را بگوى كه روزهاى خويش را در پى كسب فضايل و مكارم بگذرانند و شبها را در انجام امور و حلّ مشاكل (درماندگان و) كسانى كه خود در آن حال به خوابند سپرى سازند، كه سوگند به آن كه همه صداها را مى شنود هر آن كس شاديى را به دلى بسپارد خداوند از آن شادى برايش لطفى بيافريند كه هرگاه حادثه ناگوارى وى را تهديد كند همان لطف به سرعت سيل به سوى آن حادثه سرازير گردد و آن را از او دور سازد ... (نهج : حكمت 257) الصادق (ع) : «انّ الحرّ حرّ على جميع احواله ، ان نابته نائبة صبر لها ، و ان تداكّت عليه المصائب لم تكسره ...» : امام صادق(ع) فرمود: آزادمرد در همه حال آزاد است، هرگاه مصيبتى بر او وارد شود در برابر آن استقامت ورزد، و چون مصائب گوناگون بر دل او سايه افكند وى را نشكند و ثبات او را بر هم نزند.

(بحار:71/96)

نائِح

نوحه كننده . نوحه گر . ج : نَوح و نُوَّح .

نائِحة

زن زارى كننده و نوحه گر . ج : نوائح و نائحات و نُوَّح . سئل الصادق (ع) عن اجر النائحة ، فقال : «لا بأس ، قد نيح على رسول الله (ص)» . و فى خبر آخر عنه : «لا بأس بكسب النائحة اذا قالت صدقا» . وفى خبر ابى بصير عنه (ع) : «لا بأس باجر النائحة» . و روى حنان عنه(ع) : «لا تشارط و تقبل ما اعطيت» : از امام صادق(ع) در باره مزد زن نوحه گر سؤال شد، فرمود: اشكالى ندارد، كه بر رسول خدا نوحه سرائى شده است. و در حديث ديگر از آن حضرت آمده كه كسب زن نوحه گر بى اشكال است اگر راست بگويد. و در خبر ابوبصير از آن حضرت