دنده . ج: اضلاع واضلع وضلوع .امام صادق (ع) : «اوحى الله الى ابراهيم(ع) ـ عند ما شكى الى الله ايذاء سارة له ـ انما مثل المرأة مثلالضلع العوجاء : ان تركتها استمتعت بها ، وان اقمتها كسرتها» . (بحار: 12/97)
«ديه ضلع»
وفى الاضلاع فيما خالط القلب اذا كسر منها ضلع فديته خمس وعشرون دينارا ونصف ، ودية نقل عظامه سبعةدنانير ونصف ، ودية موضحته ربع دية كسره ، ونقبه مثل ذلك ، وفى الاضلاع مما يلى العضدين دية كل ضلععشرة دنانير اذا كسر ، ودية صدعه عشر دنانير ، ودية نقل عظامه خمس دنانير ، وموضحة كل ضلع ربع ديةكسره : ديناران ونصف ، فان نقب ضلع منها فديته ديناران ونصف ، وفى عيبه اذا برىء الرجل مائة ديناروخمسة وعشرون ديناراً . (بحار:104/418)
ضَلَل
گمراهى . آب جارى زير سنگ كه آفتاب بر آن نتابد .
ضُلوع
جِ ضلع ، دنده ها .
ضِلّيل
بسيار گمراه . علىّ (ع) : «لكانّى انظر الى ضلّيل قد نعق بالشام وفحص براياته فى ضواحى كوفان ...» . (نهج:خطبه 101)
ضَمّ
فراهم آوردن چيزى را به چيزى . پيوستن . ضم كردن چيزى به چيزى .
ضَمّ
ضمة . پيش . اعراب در بر . اين اعراب را ضم گويند كه به ضم الشفتين ، يعنى فراهم آمدن هر دو لب حاصل گردد.
نهان ، خلاف عيان . مال رفته كه اميد برگشتن آن نباشد . موعود كه اميد از آن نتوان داشت .
ضِمان
بعهده گرفتن يا بعهده داشتن . ودر اصطلاح فقها «هو التعهد بالمال من البرىء» .بعهده گرفتن شخصى كه خود مديون نيست مالى را از جانب كسى بديگرى . وبايد ضامن عاقل وبالغ ورشيد وآزادباشد يا اگر بنده بود باذن مولى ضمانت كند . شرط نيست كه وى طلبكار وبدهكار را به نام ونشان بشناسدبلكه كافى است كه آندو را از يكديگر تميز دهد . وبايستى عقد ضمانت به ايجاب از طرف ضامن وقبول از سوىطلبكار انجام شود . وبايد ضامن از نظر مالى متمكن بود يا اينكه طلبكار او را در عين فقر قبول داشتهباشد . (لمعه دمشقيه)اميرالمؤمنين (ع) فرمود : چيزى را كه از عهده اداء آن برنيايى ضمانت مكن . (غرر)