انتصاب حضرت ختمى مرتبت از جانب پروردگار عزت به مقام نبوت . (لقد منّ الله على المؤمنين اذ بعث فيهم رسولا من انفسهم يتلو عليهم آياته و يزكّيهم و يعلّمهم الكتاب و الحكمة و ان كانوا من قبل لفى ضلال مبين) خداوند لطف خويش را بر مؤمنان مبذول داشت كه پيامبرى همنوع خودشان در ميان آنها برانگيخت تا آياتش را بر آنان تلاوت نمايد و جانهاشان را (از آلايش شرك و هر پليدى) پاك سازد و آنها را به احكام شريعت و حقايق حكمت آگاه سازد ، چه آنان درگذشته به گمراهى آشكار مى زيسته اند . (آل عمران : 164) اميرالمؤمنين (ع) فرمود : خداوند در دورانى پيغمبرش را فرستاد كه فترت (خالى بودن زمان از وجود انبياء) حاكم و امتها به خوابى دراز فرو رفته بودند و آشوبها و فتنه ها بر عليه جامعه آن روز مصمم ، نظم امور از هم گسيخته ، آتش جنگها افروخته و جهان ، نور و درخشش خود را از دست داده فريبندگى خويش را آشكار همى ساخت ، و آب زندگيش خشكيده ، پرچمهاى هدايت به كنار رفته و اعلام ضلالت برافراشته شده بود .دنياى آن روز چهره زشت خويش را نشان همى داد و به روى طالبان و جويندگان بس عبوس بود . بر و بارش آشوب ، غذايش مردار ، شعارش ترس و وحشت و دثارش شمشير بود . خداوند در روزگارى پيغمبرش را مبعوث نمود كه مردم گمشدگانى سرگشته و حيران بودند و به آشوبهائى فرو رفته كه خود آنها را برپا ساخته بودند ، خودخواهيها آنها را به لغزشها كشانده بود و جاهليت بى نهايت ثبات و وقار از آنها گرفته و به دام موجهاى هلاك كننده شان سپرده بود، سرگردانهائى بودند كه در مسائل اجتماعى متزلزل و در رنج نادانى بسر مى بردند . در چنين شرائطى رسول گرامى اسلام با تصميمى جدى به نصيحت و خيرخواهى آنان پرداخت و به راه (منطق و خرد) در آمد و آنها را به دانش و رشد و كمال رهبرى نمود. (بحار:18/218) و فرمود : خداوند ، محمد (ص) را به حق برانگيخت تا به كتاب متقن و محكمش بندگان را از پرستش بتها به پرستش خود در آورد و از طاعت شيطان نجات داده مطيع خويش سازد كه از اين رهگذر بندگان كه خداوندگار خود را نمى شناختند بشناسند و پس از انكار ، به وجودش اعتراف نمايند و هستى خداى را امرى ثابت دانند ، خداوند خود را در كتاب خويش آشكارا نشان داد بى آنكه او را به چشم ببينند ، عظمت و قدرتش را ظاهر ساخت و مردمان را از شكوه خود بيم داد . (بحار:18/221) و نيز فرمود : خداوند محمد (ص) را فرستاد كه بندگان و بلاد و چهارپايان را رحمت بُوَد ... (بحار:78/94)
«تاريخ بعثت»
اين واقعه بسال چهلم عام الفيل و بنقل مورخين 6203 سال پس از هبوط آدم (ع) اتفاق افتاد . اما كدام روز از ايام سال اين حادثه رخ داده ، ميان مورخين اختلاف است : مشهور شيعه اماميه بيست و هفتم رجب ، و قول مشهور فِرق ديگرِ مسلمين ماه رمضان است . يعقوبى مى نويسد : هنگامى رسول خدا (ص) مبعوث شد كه چهل سال تمام از عمرش سپرى گشته بود ، و بعثت وى در ماه ربيع الاول و بقولى ، در رمضان ، و از ماههاى عجم در شباط بود .مسعودى مى نويسد : چون رسول خدا به چهل سالگى رسيد ، در روز دوشنبه دهم ماه ربيع الاول ، مطابق با روز بيست و سوم آبان ماه 1357 از پادشاهى «بخت نصر» و روز هشتم شباط سال 921 از پادشاهى اسكندر، خداى عزوجل او را بر همه مردم مبعوث كرد . و نيز مى گويد : بعثت رسول خدا(ص) در سال بيستم پادشاهى خسرو پرويز بوده است .