آداب خانه - معارف و معاریف نسخه متنی

عالم معنى) ميان ديگر خانه ها مشخص باشد».

اميرالمؤمنين (ع) در وصيت بفرزندش حسن (ع) فرمود: «پيش از آنكه خانه تهيه كنى بفكر همسايه خانه باش كه چه كسى است».

و از آن حضرت آمده كه : «خوابيدن در خانه بى در و پرده مكروه است».

معمر بن خالد گويد: امام موسى بن جعفر(ع) خانه اى خريد و به يكى از دوستانش كه در خانه اى تنگ زندگى مى كرد فرمود: «برو در آن خانه بنشين». وى گفت: «آخر اين خانه پدرم را كفايت مى كرده و باهمان مى ساخته»؟!حضرت فرمود:«شايد پدرت احمق بوده تو نيزبايداحمق باشى»؟!

نقل است كه شريح بن حارث، قاضى اميرالمؤمنين على (ع) در عصر حكومت آن حضرت خانه اى براى خويش به 80 دينار خريد، اين گزارش كه به امام رسيد وى را احضار كرده به وى فرمود:به من خبر رسيده كه خانه اى به بهاى 80 دينار خريده و آن را قباله كرده و بر آن شهود و گواه گرفته اى.

شريح گفت: آرى چنين بوده اى اميرالمؤمنين.

حضرت نگاهى خشم آلود به وى كرد و فرمود: اى شريح بزودى كسى بسراغت آيد كه نه بقباله ات بنگرد و نه از شهودت بپرسد، ترا از آن بيرون كند و ترا بتنهائى بگور فرستد. اى شريح نيك بنگر، مبادا اين خانه را از ثروت غير خود خريده يا جز مال حلال خويش آن را بها كرده باشى. كه در اين صورت هم در دنيا و هم در آخرت خويشتن را زيانكار كرده اى.

شريحا! اگر هنگام خريد خانه بنزد من آمده بودى نسخه قباله را بدين نمط مى نگاشتم كه ديگر در خريد خانه اى حتى ببهاى يك درهم يا بيشتر علاقه نشان ندهى.

نسخه قباله اين است:اين چيزى است كه بنده اى ذليل از مرده اى كه آماده كوچ به سراى ديگر است خريدارى كرده خانه اى را از سراى فريب در محله فانى شوندگان و در كوچه هالكان. اين خانه را چهار مرز است: يك مرز آن به آفات و بليات مى رسد، مرز دوم بمصائب و حوادث منتهى مى گردد، مرز سوم به هوا و هوسها، و مرز چهارم به شيطان فريبكار مى خورد، و درب خانه همينجا است. اين خانه را فريفته آرزو از كسى كه در شرف رفتن از اين جهان است به بهاى بيرون شدن از عزت قناعت و دخول در ذلت دنيا پرستى خريدارى نموده، هر گونه عيب و نقص و دَرَكى در اين معامله پديد آيد بعهده فرسايش دهنده اجسام پادشاهان و گيرنده جان جباران و زايل كننده سلطنت فرعونها همچون كسرى و قيصير و تبع و حمير مى باشد، و بعهده كسانى كه مال فراهم نموده و بر آن افزودند، و آنها ساختمانها بنا كردند و آنها را محكم و استوار ساختند، طلاكارى كردند و زينت دادند، اندوخته و نگهدارى كردند و بگمان خود براى فرزندان بجاى نهادند، همانها كه همگى بپاى حساب و محل ثواب و عقاب رانده مى شوند، يعنى آنگاه كه فرمان داورى بفيصله كار در رسد و بيهودگان در آنجا بزيان رسند.

گواه اين معامله عقل است آنگاه كه از اسارت هواى نفس رها گشته و از علايق دنيا سالم باشد. (نهج : نامه 3) روزى اميرالمؤمنين على (ع) به عيادت ربيع بن زياد حارثى كه مورد علاقه آن حضرت بود بخانه اش در بصره رفت ـ كه وى بر اثر زخمى در فتح مناذر (از بلاد خوزستان) مجروح و هر ساله زخمش عود مى نمود ـ حضرت در آنجا نگاهى به اطراف خانه ربيع كه بسى وسيع و با ساختمانى مجلل بود افكند و به وى فرمود: «اين خانه با اين وسعت و اين بناى مجلّل بچه كار آيد، براى چه اين كار كرده اى؟! بهتر نبود با اين مال، آخرتت را آباد مى ساختى»؟! سپس فرمود: «آرى مى توانى همين خانه را با اين شكوه وسيله تقرب خويش بخدا كنى:خويشان خود را در آن بنوازى و ميهمانان در آن طعام دهى و فقرا را در آن جاى دهى». (ربيع الابرار: 1 / 366)

آداب خانه

آداب مربوط بخانه و آداب ورود به آن و خروج از آن در آيات و روايات بسيار آمده و ذيل واژه هاى مربوطه در اين كتاب ذكر شده است، از جمله اين امور:نظافت خانه از جاروب كردن و زدودن تار عنكبوت از آن و بيرون بردن خاكروبه هر روزه و نگه نداشتن آن در