سالخوردگى ; مقابل جوانى . به عربى شيب، شيخوخت، كِبَر، مشيب، هِرَم. قرآن كريم: «خدا آن كسى است كه شما را نخست از جسم ضعيف آفريد آنگاه پس از ضعف و ناتوانى توانا كرد و باز از توانائى به ضعف و سستى پيرى برگردانيد ...» (روم:54). «ما هر كه را عمر دراز دهيم، در خلقت ـ از قوّت به ضعف و از زيادت به كاهش و از هشيارى به گولى ـ واژگونه اش سازيم، آيا در اين امر نمى انديشيد»؟ (يس:68) از رسول اكرم (ص) نقل است كه فرمود : «خداوند هر صبح و شام به چهره پير مؤمن مى نگرد و مى فرمايد: اى بنده من ! سنين عمرت بالا رفت و استخوانت به سستى گرائيد و پوست بدنت نازك گشت و اجلت نزديك شد; به زودى بر من وارد شوى، از من شرم دار كه من از موى سفيد تو شرم دارم كه تو را به آتش، عذاب كنم» (بحار:73/390). امام صادق (ع) فرمود: «چون عمر آدمى از چهل بگذرد او پير است». (بحار: 78/253) نبى اكرم (ص) فرمود: «چون آدمى پير شود ، دو خصلت در او جوان گردد، حرص بر مال وحرص بر عمر» (بحار: 73/161).و فرمود: «چون مسلمان بر اثر پيرى ، ناتوان گردد ، خداوند به فرشته نويسنده اعمالش امر كند كه هر عبادتى را كه در حال صحت و نشاط انجام مى داده ـ و اكنون از انجام آن ناتوان گشته ـ برايش بنويس» (بحار:6/120) . و از آن حضرت رسيده كه فرمود: «پيرى كه انيسى موافق و همدم، و عمرى دراز و ثروتى فراوان داشته باشد جوان است». (بحار: 77/174) امام صادق (ع) فرمود: «سه خصلت است كه اگر در وجود كسى نبود بايد از او نوميد گشت: آنكه در پنهانى از خدا نترسد و كسى كه در پيرى از بديها دست برندارد، و كسى كه از عيب و زشتى حيا نكند» (بحار:72/193) . به پيغمبر (ص) عرض شد: شما زود پير گشتيد؟! فرمود: «مرا سوره «هود» و «واقعه» و «مرسلات» و «عمّ يتسائلون» پير كرده است» . (بحار:16/192) از حضرت رضا (ع) روايت شده كه فرمود: «چون آدمى رو به پيرى رود ، نبايد خوردن شام را ترك كند كه اين كار خوابش را راحت تر و دهانش را خوشبوتر مى سازد». (بحار: 66/344) صباح ، غلام حضرت صادق (ع) مى گويد: روزى به التزام حضرت از كنار كوه احد مى گذشتيم حضرت به شكافى از كوه اشاره نمود و فرمود: «آن شكاف را مى بينى؟» گفتم: آرى. فرمود: «ولى من نمى بينم. و نشانه هاى پيرى سه چيز است: كندى چشم و خميدگى پشت و سستى پا». (بحار: 6/119) از امام صادق (ع) روايت شده كه فرمود : «خداوند پير نادان و توانگر ستمكار و فقير متكبر را دشمن دارد».(بحار: 1/90) به «عمر آدمى» نيز رجوع شود.
«احترام پيران»
رسول اكرم (ص) فرمود: «كسى كه به حرمت پيران (بنزد خدا) آگاه بود و آنها را بخاطر سنشان گرامى دارد خداوند او را از وحشت روز قيامت ايمن دارد». و فرمود: «احترام پير مسلمان بخشى از احترام خداوند است».و فرمود: «بركت با بزرگسالان است». و فرمود: «پير در ميان افراد خانواده به منزله پيغمبر است در ميان امتش». اميرالمؤمنين (ع) ـ در وصيت به فرزندان ـ فرمود:«خردسالان خانوده ات را مورد عطوفت و مهربانى قرار ده و بزرگسالانشان را گرامى دار». (بحار:75/136) امام صادق (ع) فرمود: «كسى كه گرامى دارد فردى را كه موئى در اسلام سپيد كرده باشد، خداوند او را از سختى روز قيامت نجات دهد». (بحار:7/302)
پيرى زودرس
از امام صادق (ع) رسيده كه: «چهار چيز ، آدمى را پيش از اوان پيرى پير مى سازد: خوردن گوشت مانده و نشستن در جاى نمناك و آمد و شد از پله ها و آميزش با پيرزن». (بحار:78/230)
لطفا منتظر باشید ...
