پستان حيوان سُم دار ، مانند گاو وشتر وگوسفند وآهو .رسول الله (ص) : «دع الداعى اللبن . يعنى ابق فى الضرع شيئاً ، لاتستوعبه كلّه فى الحلب» . يعنى پيغمبر(ص) به شخصى كه شير حيوان مى دوشيد فرمود : همه شير در پستان حيوان را يكباره مدوش ، بلكه شير آور يعنىمقدارى شير كه موجب جذب شير بشود در پستان باقى گذار . (بحار:64/149)عن ابى عبدالله (ع) : «ان الله جعل ارزاق انبيائه فى الزرع والضرع ، لأن لايكرهوا شيئاً من قطرالسماء» : خداوند روزى پيامبرانش را در كشت ودر پستان حيوانات قرار داد ، تا اين كه هرگز از باريدنباران (رحمت) ناخوشنود نگردند . (بحار:11/68)
ضِرغام
، ضرغامه :شير بيشه . اسد .
ضَرَم
نيم سوخته . سخت گرسنه شدن . افروخته شدن آتش وشعله زدن آن .
ضَرور
بايسته . واجب .
ضرورت
ناچارى . امام صادق (ع) فرمود : هيچ حرامى از حرامهاى خدا نباشد مگر اينكه در مورد ضرورت حلال شود .(بحار: 75/411)در اصطلاح منطق امتناع انفكاك چيزى است از چيزى مانند انفكاك حيوانيت از انسان .
ضرورى
بديهى . مقابل نظرى . ما اكره عليه ، ما تدعوا لحاجة اليه دعاء قويا ، كالاكل مما يخمصه .
ضروريات
اوليات ، امور مسلمه . ضروريات دين امورى است كه انكار آنها موجب خروج از دين باشد مانند نماز وروزهوزكوة وحج ومعاد .
ضرورية
تأنيث ضرورى . نزد منطقيين قضيه موجهه بسيطه كه در آن حكم شده باشد به ضرورت ثبوت محمول براى موضوع يابه ضرورت سلب آن از آن .
ضَروس
شتر ماده بدخو ، گزنده دوشنده را . اميرالمؤمنين (ع) : «والذى فلق الحبة وبرأ النسمة لتعطفن الدنياعلينا ـ بعد شماسها ـ عطف الضروس على ولدها ، وتلى عقيب ذلك : (ونريد ان نمنّ على الذين استضعفوا ...)» .(بحار: 24/167)
ضَريب
مانند . نوع . بهره .
ضَريبة
سرشت . خوى . خراج ومانند آن . ج: ضرائب .
ضَرِيج
آلوده شده به رنگ سرخ ميان رنگ .
ضَريح
گور . شكافى كه به درازا در ميان قبر كنند ومرده را در آن نهند ، برخلاف لحد كه به كرانه قبر وبه جانبآن است .اميرالمؤمنين (ع) ضمن خطبه اى در صفت حشر مردگان مى فرمايد : «حتى اذا تصرّمت الامور ونقضت الدهوروازف النشور اخرجهم من ضرائح القبور و اوكار الطيور واوجرة السباع ومطارح المهالك سراعا الى امره