معارف و معاریف نسخه متنی

است كه بنده به خود كند ، و اما ظلمى كه از آن چشم پوشى نمى شود ظلمى است كه بندگان به يكديگر روا دارند ، قصاص در آنجا سخت است ، حساب زخم چاقو و زدن تازيانه نيست كه اينگونه عذابها نزد آن ناچيز است .

و فرمود : هر آنكس از خداى خويش بترسد دست از ظلم بردارد .

پيغمبر اكرم (ص) فرمود : نفرين مظلوم در باره ظالم مستجاب است گرچه مظلوم خود گنهكار باشد .

ابوحمزه ثمالى از امام باقر (ع) روايت كند كه فرمود : پدرم در مرض موت مرا به سينه خود چسبانيد و فرمود اى فرزندم تو را وصيتى كنم كه پدرم هنگام وفات مرا بدان وصيت نمود و او فرمود : پدرم پيش از قبض روح مرا به اين امر وصيت كرد كه : اى فرزندم بپرهيز از ظلم به كسى كه جز خدا مدافعى ندارد .

نيز از آن حضرت رسيده كه : خداوند از ظالم جز به ظالم ديگر انتقام نستاند .

مرحوم كلينى در كافى آورده كه پيرمردى از قبيله نخع گفت : به امام باقر (ع) عرض كردم : من از زمان حجاج تاكنون والى بوده ام آيا توبه ام پذيرفته مى شود ؟ حضرت مرا پاسخ نداد و ساكت ماند ; سؤالم را تكرار نمودم ، فرمود : نه ، تا اينكه هر حقى به صاحبش برگردانى .

امام صادق (ع) ذيل آيه (ان ربك لبالمرصاد) ; پروردگات در كمين است فرمود : معبرى است بر صراط كه هيچ بنده از آن نگذرد كه ظلمى با خود به همراه داشته باشد .

نيز از آن حضرت رسيده كه : خداوند تبارك و تعالى براى هر حكومتى مدتى مقرر فرموده كه اگر سران آن حكومت به عدل و داد در ميان رعيت رفتار كنند آن مدت تمديد شود و اگر ستم كنند به اندك مدتى سپرى گردد .

از عيسى بن مريم (ع) روايت شده كه فرمود : همچنان كه اگر در خانه اى آتش افتد بايستى آن را ويران ساخت و گرنه آتش به ديگر خانه ها سرايت كند ، اگر نخستين ستمگر از ستم بازداشته نشود موجب جرأت ديگر ستمگران گردد و ستم ادامه يابد .

در حديث است كه اگر كسى به ديگرى ستم كرده و اكنون (كه به خود آمده) به ستمديده دسترسى ندارد براى او نزد خداوند طلب آمرزش كند كه اين كفاره آن ظلم باشد .

اميرالمؤمنين (ع) فرمود : برنده ترين رشته اجتماع ظلم قاضيان است . از حضرت رسول (ص) آمده كه سه كسند كه اگر به آنها ستم نكنى آنها به تو ستم نمايند : فرومايه و همسرت و خدمتكارت . (بحار:75/ 308 ـ 312 و 7/271 و 74/139 و 14/308 و 4/103 و سفينة البحار و غررالحكم) در حديث آمده كه خداوند به داود (ع) وحى نمود كه به ستمگران بگوى: مرا ياد نكنند، زيرا بر من است كه اگر كسى مرا ياد كند وى را ياد كنم، وچون ستمگر را ياد كنم براو لعنت فرستم.

امام باقر (ع) فرمود: هرگز نشده كه يكى بديگرى ستمى روا دارد جز اين كه خداوند متعال، وى را در جان يا مالش عقوبت كند.

مردى به آن حضرت عرض كرد: يا ابن رسول الله من روزگارى در اين حكومت (بنى امية) متصدى زمامدارى بوده ام، آيا توبه ام قبول ميشود؟ حضرت فرمود: خير، مگر اين كه حق هر كسى كه بدست تو وتوسط تو پايمال شده ادا كنى.

از امام صادق (ع) روايت شده كه فرمود:«اما ان المظلوم يأخذ من دين الظالم اكثر مما يأخذ الظالم من مال المظلوم» سپس فرمود: كسى كه بديگران بدى ميكند نبايستى از اين كه ديگرى به وى بدى كند منزجز گردد وبرنجد، زيرا آدمى كِشته خويش را ميدرود، وهرگز كسى ثمر شيرين را از بذر تلخ ندرويده، چنان كه بذر شيرين را جز برِ شيرين محصولى نباشد.

وفرمود: «من ظلم سلط الله عليه من يظلمه، او على عقبه او على عقب عقبه» . قال الراوى: قلت: هو يظلم ، فيسلط الله على عقبه او على عقب عقبه ؟! قال (ع) : «فان الله تعالى يقول: (وليخش الذين لو تركوا من خلفهم ذرية ضعافا خافوا عليهم فليتقوا الله وليقولوا قولاً سديداً)» .

مرحوم نراقى در ذيل اين حديث ميگويد: ظاهر آنست كه اثر ظلم پدران بفرزندانى برسد كه بظلم پدران خويش راضى باشند وظلم آنها را تأييد كنند، يا اين كه نتيجه ظلم آنها بفرزندان رسيده باشد به اين معنى كه بخشى از اموال مظلومين به آنها عايد شده باشد.

نيز از امام صادق (ع) روايت است كه: كسى خود شخصاً مرتكب ومباشر ظلم باشد وآنكس كه وى را در آن ظلم يارى