معارف و معاریف نسخه متنی

وعلم طب، و آنها را از فراگيرى آن دو مانع مى شدند بدين جهت كه سلاطين به آن دو علم نيازمند بودند وآنها بيم آن داشتند كه مبادا از اين رهگذر فرزندانشان به دربار سلاطين راه يابند ودينشان را از دست بدهند.

از حضرت رسول (ص) آمده كه لعن كردن (ونفرين نمودن) به فرزند باعث فقر و پريشانى مى شود. و از آن حضرت رسيده كه از جمله حقوق فرزند بر پدر آنست كه وى را به نامى نيكو موسوم سازد و نوشتن به وى بياموزد وچون به حد بلوغ رسد وسائل ازدواجش فراهم سازد.

و فرمود: بى زنانتان را زن بدهيد تا خداوند اخلاقشان را نيكو كند و روزيشان را فراوان سازد و بر شخصيتشان بيفزايد.

در مواعظ لقمان به فرزندش آمده كه اى فرزندم مردمان در گذشته جهت فرزندانشان مال و ثروت فراهم مى كردند. ولى نه آن مال اندوخته باقى ماند و نه آن فرزند زنده ماند. تو اى فرزندم بنده اى هستى مزدور، كارى به تو سپرده اند و مزدى برايت مقرر داشته اند، كارت را انجام ده و مزدت را بستان و در اين دنيا مانند گوسفندى مباش كه آن را به مرغزارى رها كنند، وى به خوردن علف سرگرم است و غافل از اين كه مرگ او هنگام فربه شدن او مى باشد. دنيا را بسان پلى بدان كه از آن گذشته اى وهرگز بدان بازنخواهى گشت، چنين پل را نشايد تعمير نمود كه به تو نگفته اند آن را بساز بلكه گفته اند از آن بگذر.

يكى از اصحاب امام صادق (ع) كه نوزاد دخترى برايش متولد شده بود روزى با اندوه فراوان وچهره اى به هم فشرده به نزد حضرت رفت. امام چون سبب اندوه از او پرسيد و وى ماجرا بگفت به وى فرمود: اگر خداوند به تو وحى مى كرد كه ما اختيار اين نوزاد را به خودت محول مى سازيم كه پسر باشد يا دختر چه مى گفتى؟ وى گفت:مى گفتم خداوندا تو خود انتخاب كن. فرمود: اكنون خداوند همين را براى تو انتخاب نمود. سپس فرمود:هنگامى كه آن عالم (خضر) كه با موسى بود و آن كودك را بكشت و گفت: تا خداوند به پدر ومادرش فرزندى به از او عطا فرمايد خداوند دخترى به آنها داد كه هفتاد پيغمبر از نسل او بوجود آمدند.

امام هادى (ع) فرمود: نافرمانى فرزند به حقيقت فرزند را از دست دادن است. (بحار: 104 و 50 و 13 و 6 و 58 و 76 و 74 و 102 و 73 و 78) از رسول خدا (ص) روايت است كه فرمود: هر كه بخواهد بر سنّت من زندگى كند بايستى به ازدواج تن دهد، كه ازدواج از سنت من است، و فرزند را (از خدا) بخواهيد كه من فردا (ى قيامت) به كثرت پيروانم بر ديگر امتها مى بالم... (بحار: 10/93) امام سجاد (ع): از خوشبختى آدمى است كه او را فرزندانى باشد كه آنها را به يارى خويش بخواند. (بحار:104/102) امام صادق (ع): شخصى مى گفت: من به داشتن فرزند علاقه نداشتم، تا اين كه به مكه شرفياب گشتم، در عرفات نوجوانى را به كنار خود ديدم كه به حال گريه دعا مى كرد ومى گفت: خداوندا! پدرم، پدرم. اين دعا و اين حال آن نوجوان مرا به داشتن فرزند تشويق نمود. (وافى:12/196)

فرزين

مهره وزير در صفحه شطرنج.

فُرس

معرّب است و در زبان عرب جمع مكسر «فارسى» از آن اراده كنند، يعنى فارسيان. پارسيان.

فَرَس

اسب: نر وماده. نر آن را حصان و ماده آن را حِجر گويند.

فُرسان

جِ فارس. سواران.

فَرسَخ

چيز بسيار كه سپرى نگردد (نهاية ابن اثير). آرامش. آسايش. سكون. (منتهى الارب)

فَرسَخ

فرسنگ. و آن مسافت سه ميل باشد كه دوازده هزار ذراع است. ج: فراسِخ.