ديرينگى. اسم است قديم را يعنى زمان قديم. (اقرب الموارد)
قُدم
دلير. شجاع. پيشرفتگى.
قَدَم
پيشى در كار. هر آنچه پيش فرستاده باشى از نيكى و بدى. پى و اثر. قدم صدق: پى و اثر صدق، پيامد راستى و درستى كردار. (وبشّر الذين آمنوا اَنّ لهم قدم صدق عند ربهم): مژده بده مؤمنان را كه آنان را به نزد خداى خويش پيامد راستى و صداقت و حسن عملشان مى باشد. (يونس: 2)
قَدَم
گام، خطوة. ج: اقدام. پا. (يعرف المجرمون بسيماهم فيؤخذ بالنواصى و الاقدام): بدكاران به شمايل و سيماشان شناخته مى شوند، پس موى پيشانيشان و پاهاشان گرفته و به آتش افكنده شوند (رحمن: 41). (ان تنصروالله ينصركم ويثبّت اقدامكم): اگر به يارى خدا برخيزيد خداوند شما را يارى كند و گامهاتان را ثابت و استوار بدارد. (محمد: 7) ابوجعفر الباقر (ع): «من مشى فى حاجة اخيه المسلم، اظلّه الله بخمس و سبعين الف ملك، ولم يرفع قدماً الاّ كتب الله له بها حسنة وحطّ عنه بها سيّئة و يرفع له بها درجة...»: امام باقر (ع) فرمود: هر آنكس حاجت برادر مسلمان خود را دنبال كند، خداوند وى را در سايه هفتاد و پنج هزار فرشته بدارد و گامى (در اين راه) برندارد جز آن كه خداوند در ازاء آن حسنه اى در نامه عملش بنويسد وگناهى را از او بردارد و درجه اى برايش بالا برد... (وسائل: 16/366) رسول الله (ص): «لا تزول قدما عبد يوم القيامة حتى يسأل عن اربع: عن عمره فيما افناه، و شبابه فيما ابلاه، وعن ماله من اين كسبه و فيما انفقه، و عن حبنا اهل البيت»: پيغمبر (ص) فرمود: در روز قيامت هيچ بنده اى پا از پا خطا نكند تا آن كه درباره چهار چيز از او بپرسند: از عمرش كه در چه راهى سپرى كرده، و از جوانيش كه در چه كارى فرسوده اش ساخته، و از مالش كه از كجا بدست آورده و در چه مواردى هزينه نموده است، و از دوستى ما خاندان. (بحار: 7/258) «اثبتكم قدما على الصراط، اشدّكم حبّاً لاهل بيتى»: استوارگام ترين شما بر صراط، سرسخت ترين شما است در دوستى خاندانم. (بحار: 27/158)
قِدم
ديرينگى. اسم است قديم را يعنى زمان قديم. (اقرب الموارد) اين بيت شعر (از قصيده اى) از امام حسين (ع) نقل شده كه در روز عاشورا هنگام عزم نبرد ايراد فرمود: كفر القوم وقدما رغبواعن ثواب الله ربّ الثقلين
قُدُم
به پيش رفتن. پيش رفتگى. جِ قادم. جِ قَدوم.اميرالمؤمنين (ع) به ياد دوستان راستين خود: «قوم ـ والله ـ ميامين الرأى، مراجيح الحلم... مضوا قُدُما على الطريقة...»: گروهى بودند كه ـ به خدا سوگند ـ خجسته انديشه، داراى خردهاى ممتاز، گويندگان سخن حق... همچنان در راه حق و حقيقت به پيش رفتند... (نهج: خطبه 116)
قَدَم
(مصدر) :پيش افتادن. (يقدم قومه يوم القيامة فاوردهم النار...): فرعون در قيامت پيش مى افتد قوم خود را و آنها را وارد دوزخ مى سازد... (هود: 98)