پنجمين سوره قرآن. مدنيه است جز آيه (اليوم اكملت لكم دينكم) كه در حالى بر پيغمبر (ص) نازل شد كه آن حضرت در حجة الوداع بر مركب خويش ايستاده بود. مشتمل بر 120 آيه است.از اميرالمؤمنين (ع) نقل است كه سوره مائده دو يا سه ماه پيش از رحلت پيغمبر (ص) نازل گشت. و نيز از آن حضرت روايت است كه فرمود: قرآن بخشى از آن بخش ديگر را نسخ مى نمود و به دستور پيغمبر (ص) به ناسخ عمل مى شد و از عمل به منسوخ باز مى ايستاديم، آخرين سوره كه بر آن حضرت نازل شد مائده بود و سوره اى آن را نسخ ننمود و در حالى اين سوره بر پيغمبر نازل شد كه وى بر استر شهباء سوار بود، در اين حال وحى آنچنان بر آن حضرت سنگينى نمود كه از رفتن بازايستاد و حالت غشوه او را فرا گرفت بدان شدت كه دست خويش را بر سر منبّه بن وهب نهاد، سپس به خويش آمد و سوره مائده بر ما تلاوت نمود و خود بدان عمل نمود ما نيز بدان عمل كرديم.از امام باقر (ع) روايت شده كه هر كه در هر پنج شنبه سوره مائده را بخواند ايمانش به شر آلوده نگردد.(بحار: 18 و 92)
مائِدَة
سفره آراسته به طعام كه اگر از طعام خالى بود آن را خوان گويند. ج: مائدات و موائد. (اذ قال الحواريون يا عيسى بن مريم هل يستطيع ربك ان ينزّل علينا مائدة من السماء قال اتّقواالله ان كنتم مؤمنين) هنگامى كه ياران خاص عيسى گفتند اى عيسى بن مريم آيا خداى تو مى تواند خوانى را از آسمان بر ما فرود آرد عيسى گفت از خدا بترسيد ـ و پس از اين همه آيات بينات بهانه نگيريد ـ اگر به راستى ايمان آورده ايد. گفتند: تا از آن بخوريم و دلهامان يك جهت شود و بدانيم كه تو در دعوى رسالتت به ما راست گفتى و بر آن گواه باشيم. عيسى گفت: بار پروردگارا سفره اى را از آسمان به ما فرست كه ما را و مردمان پس از ما را عيد بود و از سوى تو نشانى باشد و تو بهترين روزى دهندگانى. خداوند فرمود: من آن را به شما خواهم فرستاد ولى پس از آن اگر كسى كافر گشت وى را عذابى كنم كه هيچكس را آنچنان عذاب نكرده باشم. (مائده:112) دانشمندان در اين مائده اختلاف كرده اند كه آيا فرود آمد يا نه. حسن و مجاهد گفته اند كه نازل نشد و حواريون پس از آنكه آن شرط سخت و سنگين را مترتب بر آن دانستند از خواسته خود دست برداشتند، ولى صحيح آنست كه مائده نازل شد به دليل اينكه خداوند فرمود: (انّى منزّلها) و وعده خدا تخلف ناپذير است، و ديگر اخبار مستفيضه كه از پيغمبر (ص) و تابعين در اين باره آمده است. در كيفيت آن نيز اختلاف است: از عمار ياسر از حضرت رسول (ص) آمده كه آن نان بوده و گوشت. و ابن عباسگفته: حضرت عيسى به آنان گفت: سى روز روزه بداريد آنگاه هر چه از خدا بخواهيد شما را مى دهد. آنان روزه را به انجام رساندند و ملائكه هفت گرده نان و هفت ماهى آوردند و همه مردم از آن خوردند تا سير شدند. و اين قول از امام باقر (ع) نيز نقل شده است. و از عطيه عوفى آمده كه آن مائده عبارت بوده از يك دانه ماهى و آن ماهى مزه هر غذائى را داشته است. قتاده گفته كه هر صبح و شام آن مائده بر ياران عيسى نازل مى شده همانند منّ و سلوى كه بر بنى اسرائيل نازل مى شده. (مجمع البيان) در حديث اميرالمؤمنين (ع) آمده كه فرمود: بر شما باد به خوردن حليم كه آدمى را تا چهل روز به عبادت نشاط مى دهد و آن از مائده هاى بهشتى مى باشد كه بر پيغمبر (ص) نازل شده. (بحار: 17/362)
مائِر
خواربار آور، از ميرة. ج، مِيار و مِيارة. مرد سبك عقل. سهم مائِر: تير سبك در گذرنده و دراينده در اجسام. (منتهى الارب)
لطفا منتظر باشید ...
