عيبجوى مردم . آن كه به ناحق ، بسيار بر ديگران طعن زند . عيب كننده ، ديگرى را به چيزى كه در حقيقت عيب نيست . اصل همزه به معنى شكستن است ، وبدين جهت كه عيب كننده ، در صدد شكست طرف مقابل مى باشد ، آن را «همز» گويند . «لمز» نيز به معنى «همز» است ، بعضى گفته اند : «همز» ، عيبگوئى در غياب و «لمز» عيبگوئى در حضور است . (ويل لكلّ همزة لمزة) : واى بر هر عيبگوى طعنه زننده . (همزة : 1)
هُمَزَة
نام صد وچهارمين سوره قرآن ، مكيه ومشتمل بر 9 آيه است . از امام صادق(ع) روايت شده كه هر كه سوره «ويل لكل همزة» را در نمازهاى واجب خويش بخواند فقر از او برطرف گردد وروزى به وى روى آورد واز مرگ بد ايمن باشد . (بحار:92/337)
همزيستى
زندگى دو تن يا دو گروه با يكديگر . معاشرت . زيد شحام يكى از ياران امام صادق (ع) است ، مى گويد : موقعى كه مى خواستم از مدينه به كوفه باز گردم امام به من فرمود : سلام مرا به كسانى كه از من پيروى مى كنند وسخن مرا بر خويش حجت مى دانند برسان وبه آنها بگو : من شما را به تقواى خداوند عز وجلّ وپرهيز واحتياط در امر دينتان وكوشش در عبادت پروردگار وراستى گفتار وامانت وطول سجود وحسن جوار سفارش مى كنم كه محمد (ص) به اين امور مبعوث گشته، وهر كس امانتى به شما سپرد خواه نيك وخواه بد ، امانتش را سالم به وى برگردانيد كه رسول خدا (ص) پيوسته در اين باره تأكيد مى نمود ومى فرمود : حق امانت را ادا كنيد حتى اگر نخى يا سوزنى باشد ; با خويشان وافراد فاميل هم پيوند ومرتبط باشيد وبر جنازه مردم حاضر شويد وبيمارانشان را عيادت كنيد وحقوقشان را ادا كنيد كه چون يكى از شما (شيعه) در دين خويش پرهيزكار ودر زبان راستگو ودر امانت امين وبا مردم خوش رفتار بود وگفته شود وى جعفرى مذهب است اين سخن مرا شاد ومسرور مى سازد كه در آن صورت مردم خواهند گفت : اين است ادب جعفر . به خدا سوگند در گذشته چنين بود كه اگر كسى از پيروان على (ع) در ميان قبيله اى مى بود وى زينت آن قبيله بود ; از همه افراد قبيله امين تر واز همه در اداى حقوق پايبندتر واز همه آنها راستگوتر بود ، هر كه وصيت يا سپرده اى داشت ، به وى مى سپرد ، هرگاه حال وى را از يكى از افراد قبيله مى پرسيدند ، مى گفت : چه كسى مانند او كه از همه ما امين تر واز همه مان راستگوتر است ؟!اميرالمؤمنين (ع) فرمود : چنان با مردم زندگى كنيد كه اگر بميرند بر شما بگريند وچون از آنها جدا شويد واز آنها غايب باشيد شما را ياد كنند وبر فراقتان دلتنگ گردند .ابو ربيع شامى گويد : وارد شدم بر امام صادق (ع) در حالى كه خانه مالامال جمعيت بود ، حضرت رو به حضار كرد وفرمود : اى پيروان خاندان محمد (ص) بدانيد كه از ما نيست كسى كه گاه خشم خوددار نبوده وبا همراه خود، همراهى نيكو وبا همدم خويش ، همدمى شايسته وبا يار خويش ، يارى نكو سيرت وبا همسفر خود ، همسفرى نيكو ، با همسايه خود ، همسايه اى نيك وبا انيس خود ، انيسى موافق نباشد .نبىّ اكرم (ص) فرمود : سه خصلت است كه اگر در كسى نبود ، هيچ عملى از او به كمال پذيرش نرسد : حالت پرهيز وتقوائى كه وى را از معصيت پروردگار باز دارد ، وخلق وخوئى نيكو كه بدان اخلاق با مردم مدارا كند وحلم وبردبارى ئى كه بى خردى نابخردان را از خويش دفع سازد . (وسائل:8/398) به «معاشرت» نيز رجوع شود .
همزيستى با خانواده
امام باقر (ع) به يكى از اصحاب خود فرمود : من با اين غلامم وبا خانواده ام چنان صبر مى كنم كه از حنظل