خلال كردن دندان. سركه گردانيدن عصير. انگشتان در ميان يكديگر برآوردن به وقت وضو ، تا آب در آن رسد.
تَخلِيَة
دست بداشتن و راه وا دادن. رها كردن. تخلية الدرب: آزاد گذاشتن راه و مانع نشدن عابر را از پيمودن آن.تخلية السرب نيز بدين معنى است و در فقه اسلام يكى از شرائط وجوب حج است ; يعنى بايستى راه رفتن به حج ، آزاد باشد تا حج واجب گردد.
تُخم
دانه . تخم درخت و غله: بذر.امام صادق (ع): چهار چيز است كه انجامش ، سرمايه به هدر دادن است: افشاندن تخم در شوره زار و افروختن چراغ در مهتاب و خوردن غذا در حال سيرى و خدمت به كسى كه شايسته خدمت نباشد (شايان ذكر است كه هدف از اين حديث قسم چهارم است). (بحار: 66 / 332) از امام باقر (ع) روايت شده كه فرمود: چون خواستى كشتى بكنى و تخمى در زمين بيفشانى ، ابتدا مشتى از تخم آنچه كه مى خواهى بكارى در دست خود بگير و روى خويش را به سوى قبله كن و بگو: (ءانتم تزرعونه أم نحن الزارعون)اين كار را سه بار تكرار كن و سپس بگو: «اللهم اجعله حرثاً مباركا و ارزقنا فيه السلامة و التمام و اجعله حبّا متراكبا، و لا تحرمنى خير ما ابتغى و لا تفتنّى بما متّعتنى بحق محمد و آله الطاهرين» آنگاه آن مشت تخمى را كه به دست دارى بيفشان ، إن شاء الله. (بحار:103/66)
تخم
(به فتح يا ضم تاء)، حد . مرز . تخوم الارض: مرزهاى زمين.
تُخم مرغ
معروف است و به عربى بيض گويند ; واحد آن بيضه است.در حديث آمده كه مداومت به خوردن تخم مرغ ، لاغرى مى آورد. از امام صادق(ع) روايت است كه پيغمبرى ، نزد خداوند از كمبود در نيروى جنسى شكوه نمود . به وى وحى شد كه گوشت را با تخم مرغ بخور.محمد بن عمر بن ابى حسنه جمّال گويد: نزد امام هادى (يا امام كاظم) از كمى فرزند (پوكى نطفه) شكوه كردم، حضرت فرمود: در پيشگاه خداوند از گناهان خود عذر بخواه و تخم مرغ را با پياز بخور (بحار:66/46). از حضرت رضا (ع) رسيده كه زرده تخم مرغ جهت گوارش غذا سودمند است. (سفينة البحار).
تُخم مرغابى
اسماعيل بن مهران گويد: روزى در خدمت امام صادق (ع) در خانه آن حضرت بودم ، مى خواستم راجع به تخم مرغابى سؤال كنم ولى كثرت جمعيت حاضر ، مرا فرصت سؤال نمى داد تا اينكه خود حضرت ، رو به من كرد و فرمود: بهتر آن است كه تخم مرغابى را نخورى. (بحار:47 / 119)
تُخَمَة
(به ضم يا فتح تاء و به سكون يا فتح خاء)، ناگوارى و فساد غذا در معده . ناگوارى و سنگينى غذا بر معده.در اصل «وخمة» بوده، «واو» را قلـب بـه «تاء» كرده اند.از امام صادق (ع) روايت شده كه هر نوع بيمارى از تخمة است جز تب.ابو سيار گويد: به امام صادق (ع) عرض كردم: من به تخمة دچار شده ام؟! فرمود: هنگام خوردن غذا ، بسم الله بگو. عرض كردم : اين كار كرده ام. فرمود: شايد چند نوع غذا مى خورى؟ عرض كردم: آرى. فرمود: بر هر يك از آنها نام خدا مى برى؟ گفتم: نه. فرمود: همين است كه ترش مى كنى.حارث بن مغيره گويد: به نزد امام صادق(ع) از سنگينى معده و زياد ترش كردن غذا و تخمة ، شكوه نمودم .فرمود: از اين انار شيرين ، بخور و آن را با پيهش ميل