معارف و معاریف نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

معارف و معاریف - نسخه متنی

مصطفی حسینی دشتی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

مخلقة...) . (حج:5)

تَخليل

خلال كردن دندان. سركه گردانيدن عصير. انگشتان در ميان يكديگر برآوردن به وقت وضو ، تا آب در آن رسد.

تَخلِيَة

دست بداشتن و راه وا دادن. رها كردن. تخلية الدرب: آزاد گذاشتن راه و مانع نشدن عابر را از پيمودن آن.

تخلية السرب نيز بدين معنى است و در فقه اسلام يكى از شرائط وجوب حج است ; يعنى بايستى راه رفتن به حج ، آزاد باشد تا حج واجب گردد.

تُخم

دانه . تخم درخت و غله: بذر.

امام صادق (ع): چهار چيز است كه انجامش ، سرمايه به هدر دادن است: افشاندن تخم در شوره زار و افروختن چراغ در مهتاب و خوردن غذا در حال سيرى و خدمت به كسى كه شايسته خدمت نباشد (شايان ذكر است كه هدف از اين حديث قسم چهارم است). (بحار: 66 / 332) از امام باقر (ع) روايت شده كه فرمود: چون خواستى كشتى بكنى و تخمى در زمين بيفشانى ، ابتدا مشتى از تخم آنچه كه مى خواهى بكارى در دست خود بگير و روى خويش را به سوى قبله كن و بگو: (ءانتم تزرعونه أم نحن الزارعون)اين كار را سه بار تكرار كن و سپس بگو: «اللهم اجعله حرثاً مباركا و ارزقنا فيه السلامة و التمام و اجعله حبّا متراكبا، و لا تحرمنى خير ما ابتغى و لا تفتنّى بما متّعتنى بحق محمد و آله الطاهرين» آنگاه آن مشت تخمى را كه به دست دارى بيفشان ، إن شاء الله. (بحار:103/66)

تخم

(به فتح يا ضم تاء)، حد . مرز . تخوم الارض: مرزهاى زمين.

تُخم مرغ

معروف است و به عربى بيض گويند ; واحد آن بيضه است.

در حديث آمده كه مداومت به خوردن تخم مرغ ، لاغرى مى آورد. از امام صادق(ع) روايت است كه پيغمبرى ، نزد خداوند از كمبود در نيروى جنسى شكوه نمود . به وى وحى شد كه گوشت را با تخم مرغ بخور.

محمد بن عمر بن ابى حسنه جمّال گويد: نزد امام هادى (يا امام كاظم) از كمى فرزند (پوكى نطفه) شكوه كردم، حضرت فرمود: در پيشگاه خداوند از گناهان خود عذر بخواه و تخم مرغ را با پياز بخور (بحار:66/46). از حضرت رضا (ع) رسيده كه زرده تخم مرغ جهت گوارش غذا سودمند است. (سفينة البحار).

تُخم مرغابى

اسماعيل بن مهران گويد: روزى در خدمت امام صادق (ع) در خانه آن حضرت بودم ، مى خواستم راجع به تخم مرغابى سؤال كنم ولى كثرت جمعيت حاضر ، مرا فرصت سؤال نمى داد تا اينكه خود حضرت ، رو به من كرد و فرمود: بهتر آن است كه تخم مرغابى را نخورى. (بحار:47 / 119)

تُخَمَة

(به ضم يا فتح تاء و به سكون يا فتح خاء)، ناگوارى و فساد غذا در معده . ناگوارى و سنگينى غذا بر معده.

در اصل «وخمة» بوده، «واو» را قلـب بـه «تاء» كرده اند.

از امام صادق (ع) روايت شده كه هر نوع بيمارى از تخمة است جز تب.

ابو سيار گويد: به امام صادق (ع) عرض كردم: من به تخمة دچار شده ام؟! فرمود: هنگام خوردن غذا ، بسم الله بگو. عرض كردم : اين كار كرده ام. فرمود: شايد چند نوع غذا مى خورى؟ عرض كردم: آرى. فرمود: بر هر يك از آنها نام خدا مى برى؟ گفتم: نه. فرمود: همين است كه ترش مى كنى.

حارث بن مغيره گويد: به نزد امام صادق(ع) از سنگينى معده و زياد ترش كردن غذا و تخمة ، شكوه نمودم .

فرمود: از اين انار شيرين ، بخور و آن را با پيهش ميل

/ 2570