باغى كسى است كه عليه امام معصوم به ستيز درآمده باشد ، خواه يك نفر بود چون ابنملجم يا بيشتر چون اهل صفين و جمل . جنگيدن با اينها واجب است مانند جنگ با كفار تا گاهى كه به طاعت امام بازگردند ، اين گروه اگر به پايگاهى وابسته بودند چون شورشيان جمل و صفين كه به عايشه و معاويه بستگى داشتند بايستى مجروح و اسيرشان را به قتل رساند و فرارى آنها را تعقيب نمود و اگر به جائى وابسته نبودند بايد پراكندهشان ساخت ، و در مورد اموالشان صحيحتر چنين به نظر مىرسد كه آن را ميان رزمندگان قسمت ننمود كه اميرالمؤمنين (ع) با مردم بصره چنين كرد . (لمعه دمشقيه)
جنگ مسلمانان با يكديگر
اگر دو گروه از مسلمانان يا دو نفر مسلمان با يكديگر به نبرد برخاستند : (و ان طائفتان من المؤمنين اقتتلوا فاصلحوا بينهما فان بغت احداهما على الاخرى فقاتلوا التى تبغى حتى تفىء الى امر الله فان فاءت فاصلحوا بينهما بالعدل و اقسطوا ان الله يحب المقسطين); اگر دو گروه از مسلمان با هم بقتال و نبرد برخيزند بر شما (مسلمانان) است كه ميان آنها صلح برقرار كنيد ، و اگر يكى از آن دو گروه دست تعدى و تجاوز بديگرى دراز كرد و بناحق بر او تاخت (و بصلح و آشتى تن نداد) با گروه ستمگر بجنگيد تا بفرمان خدا باز گردد و بحق تسليم گردد، اگر برگشت به شيوه عدالت ميان آنها آشتى برگزار كنيد ، و هميشه عدالت كنيد كه خداوند ، عدالت پيشگان را دوست دارد . (حجرات : 9) نبى اكرم(ص) : چون دو مسلمان جز بدستور اسلام با يكديگر بتازند قاتل و مقتول هر دو مستوجب دوزخ بوند . عرض شد : مقتول چرا ؟! فرمود : بدين سبب كه وى نيز قصد كشتن داشته است . (بحار:100/21)
جنگ نيرنگ است
ترجمه حديث معروف و مأثور از رسول خدا (ص) و اميرالمؤمنين على (ع) : «الحرب خدعة». (بحار: 20/207 و 20/246 و 32/617 و وسائل : 15/133 و 134 و كافى : 7/460 و تهذيب : 6/162 و 163 و من لا يحضره الفقيه: 4/378) اين جمله ، يا مَثَل ، قبل از اسلام دارج و معهود بوده و در اسلام مورد تاييد قرار گرفته ، چه از حضرت رسول (ص) در جنگ احزاب و از اميرالمؤمنين (ع) در صفين بازگو شده است .
جنگهاى پيغمبر اسلام (ص)
مجموع جنگهائى كه بامر آن حضرت اتفاق افتاده از غزوه تا سريه به اختلاف مورخين از 72 تا 80 به ثبت رسيد است، بيست و شش آن غزوه است كه خود آن حضرت در آنها شركت داشته ، و بقيه را سريه گويند . غزوات آن حضرت به ترتيب عبارتند از: ابواء ، بواط ، عشيره ، بدر اول ، بدر بزرگ، بنى سليم ، سويق ، ذى امرّ ، احد ، نجران ، اسد ، بنىنضير ، ذاتالرقاع ، بدر آخر ، دومة الجندل ، خندق ، بنىقريظه ، بنىلحيان ، بنىقرد ، بنىالمصطلق ، حديبيه ، خيبر ، فتح مكه ، حنين ، طائف و تبوك . (بحار:19/169)
جنگهاى على بن ابيطالب
عبارتند از : جمل ، صفين و نهروان . به اين واژهها رجوع شود .