معارف و معاریف نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

معارف و معاریف - نسخه متنی

مصطفی حسینی دشتی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

جلال الدين سيوطى آورده: نخستين كسى كه ديوان محاسبات جهت بيت المال بنيان نهاد عمر بن خطاب بود ، وى در اين باره با اهل نظر مشورت كرد ، على (ع) فرمود: «تو را نرسد كه اموال بيت المال را بيش از يك سال حبس كنى ، بلكه بايستى سر سال همه آنچه كه باقى مانده به مصرف لازم رسانيده ميان مستحقين تقسيم كنى» .

عثمان گفت: «مال فراوانى در بيت المال گرد آمده ، اگر تحت ضابطه دقيقى در نيايد بيم آن مى رود كه حساب ناشده در ميان مردم تقسيم شود وبرخى محروم وعدّه اى بيش از استحقاق به آن دست بيابند» . وليد بن هشام بن مغيره گفت: «سلاطين شام را ديدم كه جهت اين امر ديوانى مقرر داشته بودند وسلاح دارانى را بر آن گماشته حسب ضوابط در آن عمل مى كردند ، تو نيز چنين كن» . خليفه را سخن وى پسند آمد وكسانى را كه در امر شناسائى بيوت عرب وقبايل آن سامان آگاهى وتخصص داشتند مانند: عقيل بن ابى طالب ومخرمة بن نوفل وجبير بن مطعم به تصدى اين امر گماشت ودستور داد اموال را به ترتيب ميان: بنى هاشم ، خويشان وفاميل ابوبكر وسپس عمر وفاميل او توزيع كنند . اين كار در سال 20 هجرت صورت گرفت . (تاريخ الخلفاء:159)

ديوانگى

جنون ، بى خرد بودن . ديوانگى گاه اصلى وبر اثر نقص مغز بود وگاه عارضى كه بر اثر خلل در مغز يا عصب پيش آيد ودر طب قديم وجديد قابل درمان است . از حضرت رسول (ص) روايت شده كه: «حجامت درمان ديوانگى است» .

در حديث آمده كه مردى به خدمت امام صادق (ع) آمد كه او را اختلال حواس عارض شده بود حضرت به وى دستور داد كه چون به بستر خواب روى بگو: «بسم الله وبالله آمنت بالله وكفرت بالطاغوت اللهم احفظنى فى منامى ويقظتى اعوذ بعزة الله وجلاله مما اجد واحذر» . (بحار:62/126 و 95/149)

ديوانه

بى خرد ، منسوب به ديو است يعنى مشابه ديو در صدور حركات ناملايم . به عربى مجنون . روزى پيغمبر (ص) از جائى مى گذشت ديد جمعى گرد كسى جمعند فرمود: «اين را چه شده» ؟ گفتند: «ديوانه شده» . فرمود: «خير ، او مبتلى است واما ديوانه واقعى كسى است كه دنيا را بر آخرت برگزيند» .

امام صادق (ع) فرمود: «كسى كه بنا داشته باشد هر سؤالى را پاسخ دهد وى ديوانه است» . (بحار:1/131 و 117)

دَيّوث

آنكه مردان را بر زن خود وارد كند وآنكه در باره زن خود غيرت نداشته باشد .

پيغمبر (ص) فرمود: بوى بهشت از پانصد سال راه به مشام رسد ولى به مشام عاق والدين وديوث نرسد . عرض شد:«يا رسول الله ! ديوث چه كسى است» ؟ فرمود: «آنكه زنش زنا مى دهد وخود بر آن آگاه است» . (بحار:79/114)

ديو جانس

يا ديوژن فيلسوف يونانى پيرو مكتب كلبى كه در سينوپ متولد شد ودر آتن مى زيست وچنانكه از داستان هاى مربوط به ساده زيستن او معروف است وى همواره سفالى گود در جيب خود داشت تا با آن آب بياشامد روزى ديد دختركى به سرعت با دو دست خود آب مى نوشد بى درنگ سفال را بر زمين زد وبه خود خطاب كرد كه: «تو خود را فيلسوف مى دانى در حالى كه به قدر اين دخترك ده نشين عقل ندارى وسالها اين سفال را با خود حمل مى كنى» ؟!

وى فضيلت را در ساده زيستن مى دانست از اين رو به آداب ورسوم ومقررات اجتماعى يكسره پشت پا زد .

هنگامى كه اسكندر مقدونى برابر او كه بر آفتاب كنار ديوارى نشسته بود رسيد وپرسيد چه خدمتى از اسكندر براى وى ساخته است ؟ تنها از او خواست تا از برابر او رد شود تا مانع تابش آفتاب نگردد .

گويند اسكندر روزى توسط پيكى او را به نزد خود خواند . وى گفت: «همان كه او را از آمدن به نزد من مانع

/ 2570