حکمت 031 - ترجمه نهج البلاغه نسخه متنی

و عدل از آنها بر چهار گونه است: دقت در فهميدن درست، رسيدن به حقيقت دانائى، حكم نيك

و، استوار داشتن بردبارى، پس هر كه دقت كرد و درست بفهميد حقيقت دانائى را دريافت و هر كه حقيقت دانائى را يافت از روى قواعد دين حكم نيكو صادر كرد، و هر كه بردبار بود در كار خود كوتاهى نكرده است و در بين مردم خوشنام زندگى كند. و جهاد از آنها بر چهارگونه است: امر به معروف، نهى از منكر، راستى در گفتار، دشمنى با بدكاران، پس هر كه امر به معروف (كار شايسته) كند مومنين را همراهى كرده و ايشان را توانا گرداند، و هر كه نهى از منكر (ناپسنديده) نمايد بينى منافقين و دوروها را به خاك ماليده، و هر كه در گفتار راستگو باشد آنچه بر او بوده بجا آورده، و هر كه با بدكاران دشمنى نمود و براى خدا خشمناك گرديد خدا براى او (بر آنها) بخشم آيد و در روز رستخيز او را خشنود (از رحمتش بهره مند) مى گرداند.

و كفر بر چهار ستون استوار است: كنجكاوى (بيجا كه از وسوسه نادرست و از اندازه عقل و خرد بيرون باشد) مكابره و زد و خورد نمودن (كه آن در حد افراط يعنى تجاوز از حق است) دست كشيدن از حق (كه آن در حد تفريط يعنى كوتاهى از حق است) دشمنى و زير بار حق نرفتن، پس كسى كه كنجكاوى (بيجا) كند در راه راست قدم ننهاده، و كسى كه بر اثر نادانى بسيار مكابره و زد و خورد نمايد كورى و نابينائى او از حق هميشگى است، و كسى كه از حق دست بكشد شايستگى نزد او زشت و زشتى و ناپسندى نيكو گردد، و به مستى گمراهى مست شود، و كسى كه دشمنى نموده زير بار حق نرود راههايش دشوار و كارش سخت و طريق بيرون آمدنش (از ضلالت و گمراهى) تنگ باشد. و شك (دو دلى) بر چهار گونه است: گفت و شنود (به باطل و نادرستى) ترسيدن (از اقدام به حق) سرگردانى، تن دادن (به گمراهى و كوشش نمودن در راه رستگارى) پس كسى كه جدال و گفت و شنود را عادت و شيوه خويش گردانيد شب او بامداد نگشته (از تاريكى شك و دودلى به روشنائى يقين و باور نرسيده) و كسى را كه آنچه پيش دارد (جهاد و كوشش در راه حق) بترساند به عقب برمى گردد (در كارهاى خود به جائى نرسد) و كسى كه در دو دلى حيران و سرگرد

ان باشد (و خود را به جايگاه امن و آسوده يقين و باور نرساند) سمهاى شياطين او را پايمال نمايد (شياطين بر او دست يافته هلاكش سازند) و كسى كه تباه كردن دنيا و آخرت تن دهد در دنيا و آخرت تباه گردد. (سيدرضى رحمه الله فرمايد:)

حکمت 031

امام عليه السلام (در برترى علت از معلول) فرموده است: كننده كار نيكو از نيكى بهتر و كننده كار بد از بدى بدتر است (زيرا كار بسته به كننده آن است پس كننده از كار برتر است).