حکمت 039 - ترجمه نهج البلاغه نسخه متنی

حکمت 039

امام عليه السلام (در نكوهش احمق) فرموده است: زبان خردمند پشت دل او است (عاقل آنچه بگويد نخست نيك و بد آن را به عقل خويش سنجيده و آنگاه مى گويد) و دل احمق پشت زبان او است (بى خرد نفهميده آنچه خواست مى گويد سپس در درستى و نادرستى و سود و زيان آن انديشه مى كند. سيدرضى (عليه الرحمه) مى فرمايد:) اين فرمايش از جمله معانى نيكوى دلپذير است، و مقصود از آن است كه خردمند زبانش را رها نمى كند (سخنى نمى گويد) مگر پس از مشورت و صلاح ديد با انديشه، و بى خرد بيرون داده هاى زبان و گفتارهاى بى انديشه اش به مراجعه به انديشه و تدبر و تامل در پايان كار پيشى مى گيرد، پس به آن ماند كه زبان خردمند پيرو دل او است و دل بيخرد پيرو زبانش مى باشد، و اين معنى به لفظ ديگر هم از آن حضرت عليه السلام روايت شده و آن كلام آن بزرگوار است: دل احمق در دهان او است، و زبان عاقل در دل او، و معنى هر دو فرمايش يكى است.

حکمت 040

امام عليه السلام به يكى از اصحابش هنگامى كه او بيمار شده بود (درباره اين كه بيمارى سبب آمرزش گناهان مى شود) فرموده است: خداوند بيمارى تو را (سبب) برطرف شدن گناهانت قرار داده، پس بيمارى را پاداشى نيست، بلكه (چون شخص را شكسته و ناتوان مى نمايد و انسان در چنين حالتى به سوى پروردگارش توبه و بازگشت كرده از معصيت و نافرمانيش پشيمان و تبرك آن تصميم مى گيرد سبب شده كه) گناهان را از بين مى برد، و آنها را مانند ريختن برگها (از درخت) مى ريزد، و مزد و پاداش در گفتار به زبان و كردار به دستها و پاها است (و بيمارى نه از گفتار و نه از كردار است) و خداوند سبحان به سبب پاكى نيت و شايستگى باطن هر كه را از بندگانش بخواهد به بهشت داخل مى گرداند (پس اگر كسى در بيمارى شكيبا و داراى باطن نيكو و دل پاك باشد ممكن است خداوند بدون عمل دست و پا او را بيامرزد. سيدرضى (عليه الرحمه) فرمايد:) مى گويم: امام عليه السلام راست فرموده كه بيمارى را پاداشى نيست، زيرا بيمارى از قبيل چيزى است كه سزاوار عوض مى شود چون عوض در برابر فعل خدايتعالى از دردها و بيماريها و مانند آن به بنده است، و مزد و پاداش در برابر فعل بنده مى باشد، پس بين ع

وض و پاداش امتيازى است كه امام عليه السلام به مقتضى علم نافذ و راى رساى خود بيان فرموده است.