عوف بن مالك مىگويد :نزديك رسول صلىاللهعليهوآله بوديم ، هفت يا هشت كس ، گفت : بيعت كنيد با رسول خداى ، گفتيم : بر چه بيعت كنيم ؟ گفت : بيعت كنيد كه خداى را بپرستيد و پنج نماز بجاى آريد و هر چه فرمايد به سمع طاعت پيش رويد و يك سخن آهسته گفت : و از هيچ كس سؤال مكنيد و همين است حقيقت قناعت كه هر كس به داده حق قانع و راضى باشد ، محتاج به سؤال نخواهد شد و اين هفت يا هشت نفر پس از آن چنان بودند كه اگر تازيانه از دست ايشان بيفتادى ، فرا كس نگفتندى كه به من ده[340] .
331 ـ چه كسى توانگرتر است
موسى عليهالسلام گفت : يا رب ! از بندگان تو كه توانگرتر است ؟ گفت : آن كه قناعت كند به آنچه من دهم ، گفت : عادلتر ؟ گفت : آن كه انصاف از خود بدهد[341] .
332 ـ بىنيازى از خلق
محمد بن واسع رحمهالله نان خشك در آب كردى و مىخوردى و مىگفتى :هر كه بدين قناعت كند از همه خلق بىنياز بود[342] .
333 ـ اى پسر آدم
ابن مسعود گفت :هر روز فرشتهاى ندا كند : اى پسر آدم ! اندكى كه تو را كفايت كند بهتر از بسيارى كه تو را كفايت نبود و از آن بطر و غفلت زايد[343] .
334 ـ يك وجب
سميط بن عجلان گويد :شكم تو، بدستى در يك وجب ، بيش نيست ، چرا بايد كه تو را دوزخ برد ؟ ! ![344]
335 ـ عيش خوشتر
يكى از حكما گويد :هيچ كس به رنج صبورتر از حريص مطمع نبود و هيچ كس را عيش خوشتر از قانع نبود و هيچ كس اندوهگينتر از حسود نبود و هيچ كس سبك بارتر از آن كس نبود كه ترك دنيا گويد و هيچ كس پشيمانتر از عالم بد كردار نبود[345] .
336 ـ من مىپذيرم
رسول خدا صلىاللهعليهوآله فرمود : يك چيز را هر كس از من بپذيرد ، بهشت را براى او مىپذيرم ، ثوبان عرضه داشت : من مىپذيرم ، فرمود : از كسى چيزى نخواه ، به آنچه دارى و به آنچه مىتوانى ، قانع باش .از آن پس هرگاه تازيانه ثوبان از دستش مىافتاد ، خود برمىداشت و از كسى تمنا و خواهش نمىكرد[346] .
337 ـ ثروت چيست ؟
پادشاهى به اهل دلى گفت :ثروتت چيست ؟ گفت : رضايت از خدا و بىنيازى از مردم[347] .
338 ـ باكى ندارم
عامر بن قيس عنبرى مىگفت :چهار آيه در قرآن است ، چون شب بخوانم ، باكى برايم نيست كه چگونه شب را به سر برم و چون روز بخوانم باكى ندارم كه روز را چگونه بگذرانم .مَّا يَفْتَحِ اللّهُ لِلنَّاسِ مِن رَّحْمَةٍ فَلاَ مُمْسِكَ لَهَا وَمَا يُمْسِكْ فَلاَ مُرْسِلَ لَهُ مِن بَعْدِهِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ .چون خدا رحمتى را براى مردم بگشايد ، بازدارندهاى براى آن نيست ، و چون بازدارد ، بعد از او فرستندهاى برايش وجود ندارد ، و او تواناى شكستناپذير و حكيم است .