براء بن عازب "ابو عماره"
براء فرزند عازب بن حارث از قبيله خزرج و از انصار بود كه به ابو عماره يا ابو عمرو كنيه داشت. وى از بزرگان اصحاب و از فقيهان عصر خويش، و از شخصيت هايى است كه برخى از فتوحات اسلام به دست او انجام شده است.وى در كودكى مسلمان شد و در چهارده "يا پانزده" غزوه همراه رسول گرامى اسلام صلى الله عليه و آله مجاهدت كرد، اولين جنگى كه شركت نمود، غزوه خندق و به قولى ديگر، نخستين جنگ او، غزوه احد است؛ زيرا او در هنگام جنگ بدر كم سن و سال بود، چون خواست در آن جنگ شركت نمايد، رسول خدا صلى الله عليه و آله به علت كوچكى اش او را بازگرداند.
به قول عمرو شيبانى، براء در زمانِ عثمان به سال 24 هجرى شهر رى را به جنگ يا به صلح فتح كرد و در نبرد تستر به همراه ابوموسى اشعرى جنگيد و آن مكان را تصرف كرد. او با اميرمؤمنان عليه السلام بيعت كرد و از شيعيان مخلص آن حضرت گرديد و در جنگ هاى جمل، صفّين و نهروان مجاهدت بسيارى انجام داد. وى تا زمان مصعب بن زبير در كوفه ساكن شد و به سال 72 هجرى در عصر حكومت مصعب بن زبير درگذشت. [ ر. ك: اسد الغابه، ج 1، ص 171؛ الاصابه، ج 1، ص 278؛ سير اعلام النبلاء، ج، ص 340. ]
براء بن ثابت نقل مى كند: روزى ابو سفيان و معاويه به نزد رسول خدا صلى الله عليه و آله آمد، حضرت فرمود: اللهم العن التابع و المتبوع، اللهم عليك بالأقيعس؛ خدايا، تابع "معاويه" و متبوع "ابو سفيان" را لعن كن و از رحمت خود دور بدار، بار پروردگارا، لعن خاص تو بر اقيعس باد. پسر براء از پدرش پرسيد: اقيعس كيست؟ براء گفت: او معاويه است. [ وقعة صفين، ص 218. ]
در معجم رجال الحديث مى نويسد: طبق نقل كشى، براء و انس بن مالك از شهادت دادن درباره حديث غدير امتناع كردند و به نفرين اميرمؤمنان عليه السلام، براء نابينا شد و انس به بيمارى برص مبتلا گشت، [ رجال كشى، ص 45، ح 95. ] اما آية اللَّه خوئى قدس سره معتقد است كه اين حديث عامى است و صحت ندارد. [ معجم رجال الحديث، ج 3، ص 277. ] و مؤيد اين واقعيت اين حديث است كه امام صادق عليه السلام مى فرمايد: روزى اميرالمؤمنين على عليه السلام به براء بن عازب فرمود: كيف وجدت هذا الدين؟ اين دين "اسلام" را چگونه يافتى؟ عرض كرد: ما پيش از اين كه از شما تبعيت و پيروى كنيم به منزله يهودى بوديم، بندگى و عبادت براى ما سبك و خفيف بود، از موقعى كه از شما "اى امير مؤمنان" پيروى كرده ايم، حقايق ايمان در دل هاى ما راه يافته و عبادت و بندگى را اين گونه يافتيم كه در بدن هاى ما سنگين و با ارزش است. آن گاه حضرت على عليه السلام فرمود: از همين رو است كه مردم در روز قيامت به صورت حيوان محشور مى شوند، و شماها تك تك وارد محشر مى شويد تا وارد بهشت شويد. [ رجال كشى، ص 44، ح 94. ]