حارثه بن قدامه
شيخ طوسى مى نويسد: حارثة بن قدامه از اصحاب اميرالمؤمنين عليه السلام بود. [ رجال طوسى، ص 39، ش 29. ]شايد او همان جارية بن قدامه است كه به اشتباه حارثه درج شده است.
حارثه بن نعمان انصارى
حارثه فرزند نعمان بن نقع انصارى خزرجى از قبيله بنى نجار، كنيه اش ابو عبداللَّه بود. وى از اصحاب رسول خدا صلى الله عليه و آله است كه در ركاب آن حضرت در جنگ بدر، احد و ساير غزوه هاى پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله شركت نموده است و از فضلاى صحابه رسول خدا است. وى دوبار جبرئيل را به شكل دحية كلبى ديده است: يكى هنگام عزيمت پيامبر صلى الله عليه و آله به بنى قريظه و ديگرى زمان مراجعت از حنين. [ اسد الغابه، ج 1، ص 358؛ الاصابه، ج 1، ص 618؛ رجال طوسى، ص 17، ش 35. ] وى از ياران اميرالمؤمنين عليه السلام است و در جنگ هاى زمان آن حضرت شركت داشت و در ركاب آن حضرت جنگيد. [ رجال طوسى، ص 17، ش 35. ]حارثه بن نعمان از كسانى است كه به مادرش بسيار نيكى مى كرد و رسول خدا صلى الله عليه و آله در حديثى فرمود: من داخل بهشت شدم، صداى قرائتى شنيدم، گفتم: اين شخص چه كسى است؟ گفته شد: او حارثه است. سپس رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: اين چنين نيكان شما هستيد و او به مادرش نيكى مى كرد. [ اسد الغابه، ج 1، ص 358؛ الاصابه، ج 1، ص 618؛ سير اعلام النبلاء، ج 4، ص 44. ]
وى در عصر حكومت معاويه پس از آن كه دو چشم خود را از دست داده بود، دنيا را وداع گفت. [ الاصابه، ج 1، ص 619؛ ر. ك: اسد الغابه، ج 1، ص 358؛ رجال طوسى، ص 17، ش 35. ]