حكم بن حنظله كندى
حكم بن حنظله از اصحاب على عليه السلام بود كه در نبرد صفّين در ركاب امير مؤمنان على عليه السلام جنگيد و از جمله كسانى است كه در همين جنگ، زخمى شد. [ وقعة صفّين، ص 557. ]حكيم بن جبله عبدى
حكيم [ حكيم به فتح حاء و نيز به ضم حاء هم خوانده شده و اكثراً به ضم حاء مى خوانند. ] فرزند جَبَلة بن حصين عبدى ربعى از بزرگان عبد قيس و از زاهدان ربيعه و از اصحاب اميرمؤمنان على عليه السلام مى باشد. حكيم به زيارت رسول خدا صلى الله عليه و آله مشرف شده است. اما ابن اثير مى گويد: روايتى از او نرسيده و دليلى بر تشرف او نداريم، ولى او مردى صالح و دين دار بود و افراد قبيله اش مطيع و فرمانبردار وى بودند. [ اسد الغابه، ج 2، ص 39؛ الاصابه، ج 2، ص 178. ]ابن ابى الحديد، وى را از شجاع ترين مردان عرب به شمار آورده است. [ شرح ابن ابى الحديد، ج 18، ص 56. ]
از مجموع نظرات مورخان استفاده مى شود كه حكيم بن جبله شخصيتى ممتاز و مردى پرهيزگار و غيرت مند بود، و در ميان قوم خود شخصيتى متنفذ و مطاع به شمار مى آمده است. در شخصيت نافذ و ايمان و اعتقاد او همين بس كه وى در جريان برخورد با كجروى هاى عثمان خليفه سوم، با گروه يك صد نفرى از اهالى بصره به مدينه آمد و رهبرى آنان را در محاصره قصر عثمان عهده دار بود. [ ر. ك: مروج الذهب، ج 2، ص 352 و شرح آن در صفحات بعد خواهد آمد. ]
حكيم از طرف عثمان مدتى بر سرزمين سند امارت نمود ولى بعد از آن به بصره آمد و در شورش عليه عثمان با گروهى به مدينه عزيمت كرد و در قتل او شركت نمود. [ سير اعلام النبلاء، ج 5، ص 44. ]