ترجمه تفسیر المیزان جلد 20

جمله" بَلْ يُرِيدُ كُلُّ امْرِئٍ مِنْهُمْ أَنْ يُؤْتى‏ صُحُفاً مُنَشَّرَةً" فرموده:" شان نزول اين آيه آن بود كه مردم به رسول خدا (ص) گفته بودند: اى محمد به ما چنين رسيده كه در بنى اسرائيل هر كس مرتكب گناهى مى‏شد صبح، گناه و كفاره گناه خود را در نوشته‏اى پهلوى سرش مى‏ديد، (چرا در اين امت چنين نيست؟).

جبرئيل به رسول خدا (ص) نازل شد، و عرضه داشت: قوم تو سنت جاريه در بنى اسرائيل در باره گناهان را خواستند، اگر بخواهند ما با ايشان نيز همان رفتار را مى‏كنيم، و آنان را به همان عذابهايى كه بنى اسرائيل را گرفتيم مى‏گيريم، و مردم حس كردند رسول خدا (ص) دوست ندارد كه چنين سنتى در امتش جريان يابد «1».

مؤلف: اين داستان با لحن آيه نمى‏سازد و در خود روايت هم اشاره‏اى است به اينكه اين قصه معتبر نيست، (چون در آخرش آمده: حس كردند رسول خدا (ص) دوست ندارد ...).

و در الدر المنثور است كه عبد بن حميد و ابن جرير و ابن منذر از سدى از ابى صالح روايت كرده‏اند كه گفت: مردم گفتند اگر محمد (ص) در ادعايش صادق است اين معجزه را بياورد كه هر روز صبح زير سر هر يك از ما نوشته‏اى ديده شود، كه در آن نوشته باشد تو اى فلانى از آتش دوزخ برائت و امنيت دارى، در پاسخ اين آيه نازل شد:" بَلْ يُرِيدُ كُلُّ امْرِئٍ مِنْهُمْ أَنْ يُؤْتى‏ صُحُفاً مُنَشَّرَةً" «2».

مؤلف: سياق آيات و ردعى كه در آن است، با اين قصه سازگار نيست.

و نيز در آن كتاب آمده كه عبد بن حميد و ابن منذر، از مجاهد روايت كرده‏اند كه در تفسير آيه" بَلْ يُرِيدُ كُلُّ امْرِئٍ مِنْهُمْ أَنْ يُؤْتى‏ صُحُفاً مُنَشَّرَةً" گفته: يعنى در هر صبح نامه‏اى از خداى تعالى به يك يك آنان برسد به اين مضمون:" اين نامه‏اى است از رب العالمين به فلان بن فلان" همين كه از خواب برمى‏خيزد نامه را پهلوى سرش ببيند، و آن را بخواند «3».

مؤلف: آنچه در اين روايت آمده قابل انطباق با مضمون روايت قبلى، و هم با بيانى است كه ما در معناى آيه داشتيم.

و نيز در آن كتاب آمده كه عبد بن حميد و ابن منذر از قتاده روايت كرده‏اند كه در تفسير آيه" بَلْ يُرِيدُ كُلُّ امْرِئٍ مِنْهُمْ أَنْ يُؤْتى‏ صُحُفاً مُنَشَّرَةً" گفته عده‏اى از مردم به محمد

(1) تفسير قمى، ج 2، ص 396.

(2 و 3) الدر المنثور، ج 6، ص 286.