وجه تسميه قيامت به" غاشيه- فرا گيرنده" و معناى اينكه در قيامت وجوهى خاشعه‏اند و" عامِلَةٌ ناصِبَةٌ"

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

جهت كه به دو دسته تقسيم مى‏شوند سعيدها و شقى‏ها و هر طائفه‏اى در جايى كه برايشان آماده شده مستقر مى‏گردند يكى در بهشت و ديگرى در دوزخ و رشته كلام بدينجا كشيده مى‏شود كه رسول خدا (ص) را دستور مى‏دهد كه مردم را تذكر دهد به اينكه مقام ربوبى چه فنونى از تدبير در اين عالم بكار برده، فنونى كه هر يك دلالت دارد بر ربوبيت او براى همه عالم و براى خصوص ايشان و اينكه بازگشتشان به سوى او و حسابرسى اعمالشان با او است، و اين سوره به شهادت سياقى كه آياتش دارد در مكه نازل شده است.

" هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ الْغاشِيَةِ" اين جمله استفهامى است اما نه به منظور سؤال جدى بلكه به منظور مهم جلوه دادن مطلب، و مراد از كلمه" غاشيه" روز قيامت است و اگر آن را غاشيه ناميده‏اند يا براى اين است كه انسانها را از هر جهت فرا مى‏گيرد هم چنان كه در جاى ديگر درباره فراگيرى قيامت به طور شكفته و باز فرموده:" وَ حَشَرْناهُمْ فَلَمْ نُغادِرْ مِنْهُمْ أَحَداً" «1»، و يا به قول بعضى «2» ها از اين جهت است كه مواقف و مناظر هولناكش ناگهان مردم را فرا مى‏گيرد و يا به خاطر اين بوده كه روز قيامت وجوه كفار را به عذاب خود فرا مى‏گيرد.

" وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ خاشِعَةٌ" يعنى چهره‏هايى در آن روز از شدت اندوه و عذاب ذليل و شرمسار است و اين شرمسارى بر آن چهره‏ها فراگير مى‏شود و" خشوع"، حالت و وصف انسان‏ها است ولى در اين آيه به وجوه آنان نسبت داده و اين بدان جهت است كه چهره از هر عضو ديگرى حالت خشوع درونى را مى‏نماياند.