توضيحى در باره اينكه نفرين به ابو لهب و اينكه فرمود:" سَيَصْلى ناراً ..." عدم اختيار ابو لهب در جهنمى شدن را افاده نمىكند - ترجمه تفسیر المیزان جلد 20
توضيحى در باره اينكه نفرين به ابو لهب و اينكه فرمود:" سَيَصْلى ناراً ..." عدم اختيار ابو لهب در جهنمى شدن را افاده نمىكند
در مجمع البيان مىگويد: اگر كسى سؤال كند بعد از اين نفرين كه خدا در حق ابو لهب كرده، آيا جهنمى بودن او جبرى نيست، و آيا او باز هم مىتوانسته ايمان بياورد، و آيا اگر ايمان مىآورد نفرين خدا تكذيب نمىشد؟در پاسخ مىگوييم: باز هم ايمان آوردن، تكليف ابو لهب بوده، چون نفرين، تكليف ثابت را بر نمىدارد، و نفرين خداى تعالى بر او در حقيقت تهديد او است، خواسته است بفرمايد اگر ايمان نياورى چنين و چنانت مىكنم «2».مؤلف: اشكال مذكور ناشى از غفلت است، غفلت از اين حقيقت كه تعلق قضاى حتمى الهى به فعلى از افعال اختيارى انسان، باعث بطلان اختيار انسان نمىشود، چون فرض اين است كه اراده الهى- و همچنين فعل خداى تعالى- تعلق گرفته به فعل اختيارى انسان، بدان جهت كه فعل انسان است، يعنى اختيارى است، و اگر فعل انسان و به عبارتى فعل ابو لهب به اختيار خود او صادر نشود، باعث مىشود كه اراده خدا از مرادش تخلف كند و اين محال است، و وقتى فعلى كه متعلق قضاء موجب است، اختيارى شد، تركش هم اختيارى خواهد(1) روح المعانى، ج 30، ص 263.(2) مجمع البيان، ج 10، ص 560.