لطفا منتظر باشید ...
مىكند اى كاش خاكى بود فاقد شعور و اراده، و در نتيجه آنچه كرده نكرده بود، و جزا داده نمىشد.
بحث روايتى (رواياتى در باره معناى" احقاب"، مراد از" روح"، و ... در ذيل آيات گذشته)
در تفسير قمى در ذيل جمله" وَ فُتِحَتِ السَّماءُ فَكانَتْ أَبْواباً" امام فرموده: يعنى ابواب بهشت باز مىشود. و در معناى آيه" وَ سُيِّرَتِ الْجِبالُ فَكانَتْ سَراباً" فرمود: كوهها چون سراب مىشود، كه در بيابان از دور برق مىزند «1».
و نيز در همان كتاب در معناى آيه" لابِثِينَ فِيها أَحْقاباً" فرموده احقاب به معناى سالها، و" حقب" به معناى يك سال است، و يك سال، سيصد و شصت روز است، و يك روز قيامت برابر هزار سال از سالهاى دنيا است كه شما مىشماريد «2».
و در مجمع البيان است كه نافع از ابن عمر روايت كرده كه گفت: رسول خدا (ص) فرمود: كسى كه داخل آتش شود از آن خارج نمىشود، تا آنكه احقابى در آن بماند، و حقب عبارت است از شصت و اندى سال، و سال سيصد و شصت روز است، و هر روز قيامت برابر هزار سال از سالهايى است كه شما مىشماريد، پس كسى اين دلگرمى را نداشته باشد كه به اين زوديها از آتش خارج شود «3».
مؤلف: سيوطى هم اين روايت را در الدر المنثور با عبارتى ديگر آورده، و در آن به جاى شصت، عدد هشتاد آمده. و ابن عمر در آن روايت گفته: احدى دلگرم نباشد ... و نيز روايتى ديگر از رسول خدا (ص) نقل كرده كه فرموده: حقب چهل سال است «4».
و نيز در مجمع البيان آمده كه عياشى به سند خود از حمران روايت كرده كه گفت:
از امام باقر (ع) معناى اين آيه را پرسيدم، فرمود: اين آيه در باره كسانى است كه از آتش خارج مىشوند، و نظير اين روايت را از احول نقل كرده «5».
و در تفسير قمى در ذيل آيه" إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ مَفازاً" آمده كه متقيان در آن روز رستگار
(1 و 2) تفسير قمى، ج 2، ص 401.
(3) مجمع البيان، ج 10، ص 424.
(4) الدر المنثور، ج 6، ص 308.
(5) مجمع البيان، ج 10، ص 424.
