اقوال مفسرين در بيان مراد از مفردات و جملات اين آيات
ليكن مفسرين در مفردات اين چهار آيه اقوالى متفرق دارند: مثلا گفتهاند: «1» كتاب در جمله" إِنَّ كِتابَ الفُجَّارِ" به معناى مكتوب است، و مراد از آن نامههاى اعمال است. و بعضى «2» گفتهاند: كتاب مصدر و به همان معناى مصدرى- كتابت- است، و در كلام مضافى است كه حذف شده، و تقدير كلام" ان كتابة عمل الفجار لفى سجين- كتابت اعمال فجار در سجين است" مىباشد.و يا گفتهاند: «3» فجار اعم است از تكذيبگران، پس شامل كفار و فساق هر دو مىشود.و يا گفتهاند: «4» مراد از سجين، طبقه هفتم زمين است، كه نامه فجار را آنجا مىگذارند. و بعضى «5» گفتهاند: درهاى است در جهنم، و يا چاهى است در آنجا. و بعضى «6» گفتهاند: اصلا كلمه سجين نام نامههاى اعمال فجار است. و بعضى گفتهاند: سجين اول نام جايى است كه نامه اعمال فجار را آنجا مىگذارند، و دومى نام نامه اعمال آنان است، و بعضى «7» گفتهاند: نام كتابى است كه جامع همه نامههاى اعمال بد است، كه اعمال فجار از جن او انس در آن نوشته شده. و بعضى «8» گفتهاند مراد از آن، خسارت و خوارى است، نظير اينكه وقتى بخواهند نهايت درجه سقوط كسى را برسانند مىگويند فلانى به حضيض رسيد. و بعضى «9» گفتهاند: كلمه" سجين" بدل از كلمه" سجيل" است، كه لامش مبدل به نون شده است، هم چنان كه از جبرئيل تعبير مىكنند جبرين، و از اين قبيل سخنانى كه درباره مفردات آيات چهارگانه گفتهاند.و همچنين سخنانى كه در باره جملات آن دارند، مثل اينكه گفتهاند: «10» جمله" كِتابٌ مَرْقُومٌ" بيان و تفسير سجين نيست، بلكه تفسير كتاب است كه در جمله" إِنَّ كِتابَ الفُجَّارِ"(1 و 2 و 3 و 4) روح المعانى، ج 30، ص 71.(5 و 6) مجمع البيان، ج 10، ص 453.(7) روح المعانى، ج 30، ص 71.(8) الجامع لاحكام القرآن، ج 10، ص 258.(9) تفسير روح المعانى، ج 30، ص 72.(10) مجمع البيان، ج 10، ص 453.