مفاد استفهام توبيخى" يا أَيُّهَا الْإِنْسانُ ما غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ" و آنچه وصف" كريم" افاده مى‏كند - ترجمه تفسیر المیزان جلد 20

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

ترجمه تفسیر المیزان - جلد 20

سید محمدحسین طباطبایی؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

و معلوم است كه تكذيب يوم الدين، كفر، و مستلزم انكار تشريع دين است، و اين انكار هم مستلزم انكار ربوبيت خداى تعالى است، و اگر چنين شخصى را انسان خواند، براى اين بود كه حجت و يا شبيه حجتى باشد براى اينكه بفهماند نعمت‏هايى كه در آيات بعد مى‏شمارد تماميش براى تك تك انسانها نيست، بلكه مجموع آنها ثابت است براى تمام انسانها.

در اين آيه مى‏بينيم كه غرور را معلق به دو صفت" ربوبيت" و" كرم" خداى تعالى كرده، و اين بدان منظور بوده كه بفهماند علت عتاب و توبيخ چه بود، و حاصلش اين است كه تمرد مربوب و سرگرمى و فرو رفتن سراپايش در معصيت ربى كه مدبر امر او است، و نعمت‏هاى ظاهرى و باطنيش سراپاى وجود او را فرا گرفته، كفرانى است كه هيچ فطرت سليمى در زشتى آن شك ندارد، و بدون دغدغه مرتكبش را مستحق عقاب مى‏داند، مخصوصا در موردى كه رب منعم، كريم هم باشد، يعنى اگر نعمتى مى‏دهد و عطايى مى‏كند هيچ قسم سودى را براى خود منظور ندارد، و علاوه بر اين در احسانى كه مى‏كند بديها و نادانيها و نافرمانيهاى مربوب را در نظر نمى‏گيرد، و از همه اغماض مى‏كند، كه كفران چنين ربى باز هم زشت‏تر و توجه عتاب و مذمت شديدتر و روشن‏تر است.

مفاد استفهام توبيخى" يا أَيُّهَا الْإِنْسانُ ما غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ" و آنچه وصف" كريم" افاده مى‏كند

پس اينكه فرمود:" يا أَيُّهَا الْإِنْسانُ ما غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ" استفهامى است توبيخى كه انسان را به صورت سؤال در برابر كفرانى مخصوص يعنى بدون عذر و بهانه مذمت مى‏كند، و آن كفران مخصوص، كفران نعمت‏هاى ربى است كريم.

انسان در برابر اين سؤال جوابى ندارد، و نمى‏تواند بگويد: پروردگارا! كرم تو مرا مغرور كرد، چون پروردگارش قبلا به زبان انبيايش به او پيام داده بود كه:" لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ وَ لَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابِي لَشَدِيدٌ" «1»، و نيز فرموده بود:" فَأَمَّا مَنْ طَغى‏ وَ آثَرَ الْحَياةَ الدُّنْيا فَإِنَّ الْجَحِيمَ هِيَ الْمَأْوى‏" «2»، و از اين قبيل پيامهاى ديگر كه تصريح مى‏كند به اينكه معاندين مفرى از عذاب ندارند، و كرم خدا در قيامت شامل آنان نمى‏شود، هم چنان كه در جاى ديگر فرمود:" وَ رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‏ءٍ فَسَأَكْتُبُها لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ" «3».

(1) اگر شكر بگزاريد نعمتتان را زياد مى‏كنم، و اگر كفران بورزيد عذابم سخت است. سوره ابراهيم، آيه 7.

(2) اما آن كس كه طغيان كند و حيات دنيا را بر زندگى آخرت ترجيح دهد، محققا تنها دوزخ جاى او است. سوره نازعات، آيه 39.

(3) و رحمت من همه چيز را فرا گرفته، و به زودى همه‏اش را به كسانى اختصاص مى‏دهم كه تقوى داشته باشند. سوره اعراف، آيه 156.

/ 691