لطفا منتظر باشید ...
معناى جمله:" وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما يُوعُونَ"
" بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا يُكَذِّبُونَ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما يُوعُونَ" كلمه" يكذبون" (بخاطر اينكه مضارع است) استمرار را مىرساند، و اگر از آنان به" الَّذِينَ كَفَرُوا" تعبير كرد براى اين بود كه بر علت تكذيب دلالت كند، و كلمه" يوعون" (مضارع از مصدر" ايعاء" است)- و بطورى كه گفته شده «1»- به معناى قرار دادن چيزى در وعاء- ظرف- است.و معناى آيه اين است كه: اينان اگر ايمان را ترك گفتند براى آن نبوده كه بيان دعوت كننده به ايمان، قاصر و يا دليلش كند بوده، بلكه براى اين بوده كه كفار پابند سنت گذشتگان و رؤساى خويشند، و همين باعث شده كه كفر در دلهايشان رسوخ كند، و به كار تكذيب خود ادامه دهند، و خدا بدانچه در سينههاى خود جمع كردهاند و كفر و شركى كه در دلهاى خود پنهان نمودهاند آگاه است.بعضى «2» گفتهاند: مراد از جمله" وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما يُوعُونَ" اين است كه كفار علاوه بر تكذيب، نيات سويى هم در دلهاى خود پنهان دارند كه مردم از آن آگاهى ندارند، و تنها خداى تعالى بدان آگاه است. ولى اين معنا از نظر سياق بعيد است." فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَلِيمٍ" در اين جمله (و در موارد بسيار ديگر) خداى تعالى تهديد به عذاب را تعبير فرموده به مژده به عذاب، و اين از باب تهكم و استهزاء است، و چون در ابتداى جمله حرف" فاء" آمده، مىفهماند اين تهديد نتيجه تكذيب است." إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ" اين استثنا به اصطلاح استثناى منقطع است، يعنى داخل در مستثنى منه نبوده، تا خارج شود، چون مستثنى منه آن ضمير در" فبشرهم" است كه به كفار تكذيبگر بر مىگردد، و" كسانى كه ايمان آورده اعمال صالح مىكنند" جزو آنان نبودند تا با استثنا خارج شوند، و مراد از اينكه فرمود" اجرشان ممنون نيست" اين است كه به دنبال دادن اجر، بر آنان منت نمىگذارند، و با منت، آن اجر را سنگين و ناگوار نمىسازند.(1) مجمع البيان، ج 10، ص 462.(2) روح المعانى، ج 30، ص 84.
