داستان موسى (عليه السلام) و فرعون و آنچه اشاره به اين داستان در اين مقام افاده مىكند - ترجمه تفسیر المیزان جلد 20
اين گفتارى است از كفار، البته در صورتى كه جمله" أَ إِنَّا لَمَرْدُودُونَ ..." از سخنانى باشد كه كفار در دنيا آن را به منظور استهزاء گفته باشند و بهمين جهت بوده كه قرآن كريم سياق را تغيير داده، فرمود:" قالُوا تِلْكَ إِذاً ..."، چون قبلا فرموده بود: مىگويند:" أَ إِنَّا لَمَرْدُودُونَ ..."، و اما بنا بر اينكه جمله مزبور حكايت گفتارى باشد كه كفار در روز قيامت آن را مىگويند، در آن صورت انگيزهشان اظهار حسرت و نفرت است.
" فَإِنَّما هِيَ زَجْرَةٌ واحِدَةٌ فَإِذا هُمْ بِالسَّاهِرَةِ" ضمير" هى" به كلمه" كرة" بر مىگردد. و بعضى «1» گفتهاند: به كلمه" رادفة" كه منظور از آن نفخه دوم است بر مىگردد، و كلمه" زجر" به معناى طرد كردن كسى با آواز و نهيب است، و اگر نفخه دوم را زجره خوانده، از اين جهت بوده كه انسان با اين نهيب از نشاه مرگ به نشاه حيات، و از باطن زمين به روى زمين منتقل مىشود، و كلمه" اذا" فجائيه است، يعنى معناى" ناگاه و ناگهان" را مىدهد، و كلمه" ساهرة" به معناى زمين هموار، و يا زمين خالى از گياه است.
و اين دو آيه در مقام جواب از استبعادى است كه از جمله" أَ إِنَّا لَمَرْدُودُونَ ..." نسبت به قيامت استفاده مىشود، و معناى آن اين است كه براى ما دشوار نيست كه ايشان را بعد از مردن زنده كنيم، و دوباره به زندگى برگردانيم، براى اينكه برگشتن آنان- و يا به قول آن مفسر ديگر نفخه دوم- بيش از" زَجْرَةٌ واحِدَةٌ" مئونه ندارد، به محضى كه آن زجره محقق شود، ناگهان همه زنده گشته و روى زمينى تخت و يا بىآب و علف قرار خواهند گرفت، با اينكه لحظه قبل از آن مرده و در شكم زمين بودند.
پس دو آيه مورد بحث در معناى آيه زير است كه مىفرمايد:" وَ ما أَمْرُ السَّاعَةِ إِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ" «2».
داستان موسى (عليه السلام) و فرعون و آنچه اشاره به اين داستان در اين مقام افاده مىكند
" هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ مُوسى ..."
اين آيه تا پايان دوازده آيه اشارهاى است به خلاصهاى از داستان موسى (ع)، و فرستاده شدنش به سوى فرعون، و اينكه فرعون دعوت آن جناب را رد نموده، و خداى تعالى او را به عذاب دنيا و آخرت گرفتار ساخت.
اين آيات در عين حال مشركين را كه منكر قيامتند و با اين انكار خود دعوت دينى
لطفا منتظر باشید ...
