ذكر خصوص شر شبانگاه، شر ساحران و شر حاسد بعد از ذكر" من شر ما خلق" از باب اهتمام به اين سه شرط است‏ - ترجمه تفسیر المیزان جلد 20

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

ترجمه تفسیر المیزان - جلد 20

سید محمدحسین طباطبایی؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

در نتيجه معناى آيه اين مى‏شود: و از شر شب وقتى كه با ظلمتش داخل مى‏شود. و اگر در آيه شريفه شر را به شب نسبت داده، به خاطر اين بوده كه شب با تاريكيش شرير را در رساندن شر كمك مى‏كند، و به همين جهت مى‏بينيم شرورى كه در شب واقع مى‏شود بيشتر از شرور واقع در روز است. علاوه بر اين، انسان كه مورد حمله شرور است، در شب ناتوان‏تر از روز است.

ولى بعضى «1» گفته‏اند: مراد از كلمه" غاسق" خصوص شب نيست، بلكه هر شرى است كه به آدمى هجوم بياورد، هر چه مى‏خواهد باشد.

ذكر خصوص شر شبانگاه، شر ساحران و شر حاسد بعد از ذكر" من شر ما خلق" از باب اهتمام به اين سه شرط است‏

در آيه اول مطلق شر را ذكر كرد، و در آيه دوم خصوص" شر غاسق" را ياد آور شد، و اين خود از باب ذكر خاص بعد از عام است، تا اهتمام بيشتر نسبت به خاص را برساند، و در اين سوره بعد از ذكر شر عام، به خصوص سه شر اهتمام شده است: يكى شر شب وقتى داخل مى‏شود. و دوم شر ساحران. و سوم شر حاسد، كه مشغول توطئه مى‏گردد. و اهتمام بيشتر نسبت به اين سه نوع شر بخاطر اين است كه انسان از اين سه شر غافل است، يعنى اين سه نوع شر در حال غفلت آدمى حمله مى‏آورند.

" وَ مِنْ شَرِّ النَّفَّاثاتِ فِي الْعُقَدِ" يعنى و از شر زنان جادوگر ساحر، كه در عقده‏ها و گره‏ها عليه مسحور مى‏دمند، و به اين وسيله مسحور را جادو مى‏كنند. و اگر از ميان جادوگران، خصوص زنان را نام برد، براى اين بود كه سحر و جادوگرى در بين زنان بيشتر است تا مردان، و از اين آيه استفاده مى‏شود كه قرآن كريم تاثير سحر را فى الجمله تصديق دارد، و نظير اين آيه در تصديق سحر آيه زير است كه در داستان هاروت و ماروت مى‏فرمايد:" فَيَتَعَلَّمُونَ مِنْهُما ما يُفَرِّقُونَ بِهِ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ زَوْجِهِ وَ ما هُمْ بِضارِّينَ بِهِ مِنْ أَحَدٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ" «2»، و نيز نظير آن، آيه‏اى است كه سخن از ساحران فرعون دارد.

ولى بعضى «3» از مفسرين گفته‏اند: آيه مورد بحث نظرى به سحر ندارد، بلكه مرادش از دمندگان در گره‏ها، آن زنانى است كه با تسويلات خود تصميم‏هاى شوهران را از ايشان مى‏گيرند و رأى شوهران را متمايل به آن جانبى مى‏كنند كه خودشان صلاح مى‏دانند و دوست‏

(1) مجمع البيان، ج 10، ص 569.

(2) از هاروت و ماروت آن سحرى را مى‏آموختند كه به وسيله آن بين شوهر و همسرش جدايى بيندازند، ولى آنها نمى‏توانند به احدى آسيب برسانند مگر به اذن خدا. سوره بقره، آيه 102.

(3) مجمع البيان، ج 10، ص 569.

/ 691