بحث روايتى (چند روايت حاكى از مدنى بودن سوره هل اتى)
در كتاب" اتقان" سيوطى از بيهقى روايت كرده كه او در كتاب" دلائل النبوة" خود به سندى كه به عكرمه و حسين بن ابى الحسن داشته روايت كرده كه گفتهاند: خداى تعالى از قرآن كريم سوره اقرء باسم ربك، و سوره ن و سوره مزمل را در مكه نازل كرد- تا آنجا كه گفتهاند- و سورههايى كه در مدينه نازل شد عبارتند از سوره ويل للمطففين، بقره، آل عمران، انفال، احزاب، مائده، ممتحنه، نساء، اذا زلزلت، حديد، محمد، رعد، الرحمن، و هل اتى على الانسان،- تا آخر حديث «2».و در همان كتاب از ابن الضريس روايت آورده كه در كتاب فضائل القرآن به سند خود از عثمان بن عطاء خراسانى، از پدرش از ابن عباس روايت كرده كه گفت: هر وقت آغاز سورهاى در مكه نازل مىشد، در همان مكه نوشته مىشد، آن گاه خداى تعالى هر چه را مىخواست به آن اضافه مىكرد.و اولين سورهاى كه نازل شد، سوره اقرء باسم ربك، و بعد از آن سوره ن، و سپس سوره مزمل بود- تا آنجا كه گفت- و آن گاه در مدينه سوره بقره، و سپس انفال، و بعد از آن آل عمران، آن گاه احزاب، و سپس ممتحنه، و بعد از آن نساء، و آن گاه اذا زلزلت، و بعد از آن حديد، قتال، رعد، الرحمن، و انسان (دهر) نازل شد- تا آخر حديث «3».و در همان كتاب از بيهقى روايت كرده كه وى در كتاب دلائل به سند خود از مجاهد از ابن عباس روايت كرده كه گفت: اولين سورهاى كه از قرآن بر رسول خدا (ص) نازل شد سوره" اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ" بود، و بقيه حديث همان مطالبى است كه در حديث عكرمه و حسين آمده بود، و در حديث عكرمه و حسين سه تا از سورههاى مكى را ساقط كردهاند، و آنها عبارتند از سوره فاتحه و اعراف و كهيعص «4».و در الدر المنثور است كه ابن الضريس و ابن مردويه و بيهقى، از ابن عباس روايت(1) روح المعانى، ج 29، ص 158، ط بيروت.(2) اتقان سيوطى، ص 10، ط مصر.(3 و 4) اتقان سيوطى، ص 11، ط مصر.