توضيحى در باره" نعمت" و استفاده از آن در راه اطاعت و سؤال از آن در قيامت‏ - ترجمه تفسیر المیزان جلد 20

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

ترجمه تفسیر المیزان - جلد 20

سید محمدحسین طباطبایی؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

توضيحى در باره" نعمت" و استفاده از آن در راه اطاعت و سؤال از آن در قيامت‏

" ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ" از ظاهر سياق بر مى‏آيد كه خطاب" باز خواست مى‏شويد" و همچنين خطابهاى قبلى" الهيكم"،" زرتم"،" تعلمون" و" ترون" همه به عموم مردم است، بدان جهت كه در بين آنان كسانى هستند كه سرگرم به نعمت‏هاى پروردگار خود شده، از خود پروردگار بى‏خبر ماندند، تكاثر در نعمت از ياد صاحبان نعمت بى‏خبرشان كرده، آرى توبيخ و تهديد اين سوره به ظاهر متوجه طايفه خاصى نيست، بلكه متوجه عموم مردم است، ولى در واقع متوجه طايفه خاصى از ايشان است، و آن همان كسانى است كه تكاثر از خدا بى‏خبرشان كرده.

و همچنين از ظاهر سياق بر مى‏آيد كه مراد از" نعيم"، مطلق نعمت‏ها است، يعنى هر چيزى كه كلمه" نعمت" بر آن صادق باشد، پس هر انسانى از هر نعمتى كه خدا به او داده بازخواست خواهد شد.

براى اينكه نعمت- يعنى هر چيزى كه سازگار با زندگى و كمال منعم عليه است، و به نوعى خير و منفعت او را تضمين مى‏كند- وقتى نعمت مى‏شود كه در موردى استعمالش كند كه اين استعمال سعادتى براى او باشد، و از آن سعادت سود ببرد، اما اگر در خلاف آن به كار ببرد، مثلا نعمت آب را در سوراخ گوش خود بريزد ديگر نعمت نيست چون آب سازگار با گوش نيست، هر چند كه خودش فى نفسه نعمت است.

و خداى تعالى انسان را آفريده، و غايت و هدف نهايى از خلقتش را كه همان سعادت او و منتهى درجه كمال او است تقرب عبودى به درگاه خود قرار داده، هم چنان كه خودش فرمود:" وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ" «1»، و اين تقرب عبودى همان ولايت الهى نسبت به بنده‏اش مى‏باشد، و خداى سبحان تمامى آنچه مايه سعادت او است و از آن در سلوكش به سوى غايتى كه براى آتش خلق كرده منتفع مى‏شود، و آن عبارت است از همه نعمت‏هاى ظاهرى و باطنى كه در اختيار او نهاده.

پس استعمال اين نعمت‏ها به طريق خداپسندانه كه انسان را به غايت مطلوبش برساند همان طريقى است كه آدمى را به غايت و هدف از خلقتش كه همان اطاعت است مى‏رساند، و استعمال آنها به طور دلخواه و بدون در نظر گرفتن اينكه اين نعمت‏ها وسيله‏اند نه هدف، گمراهى و بريدن از هدف است، و اين خود معصيت است، چون خداى سبحان به قضايى رد و تبديل ناپذير حكم كرده كه انسان به سويش برگردد تا از عملش بازخواست نموده،

(1) من جن و انس را نيافريدم مگر اينكه عبادتم كنند. سوره ذاريات، آيه 56.

/ 691