جوان از نظر عقل و احساسات نسخه متنی

تعارض اخلاق و تمايلات نفسانى

لكنت دونويى مى گويد:

(بعضى از لامذهب ها كه طبعا اخلاقى هستند، مى گويند كه چون مشكل اساسى ، اطاعت از قوانين اخلاقى است ، پس اگر عملا بتوانيم اين قواعد را به كار بنديم ، به مذهب محتاج نخواهيم بود. اين روش نشانه ندانستن پسيكولوژى است . چه انسان هميشه در اعتبار قواعدى كه سرچشمه آن را نمى داند، شك مى كند. به علاوه ، چنين روشى دليل نفهميدن اصل مشكل است ، زيرا مقصود اين است كه انسان از درون تكميل شود تا بتواند به طور اخلاقى فكر كند. هدف اين نيست كه انسان را وادار كنيم كه حركات اخلاقى بكند. مادامى كه رفتار هر فرد نشانه تكامل عميق درونى نباشد، عمليات او يك رشته تحديدات مصنوعى قراردادى و موقت خواهد بود كه با اول بهانه اى به باد خواهد رفت . اگر قواعد اخلاقى به طور دلخواه تحميل شود، هر قدر هم كه ارزش عملى داشته باشد، هيچ وقت موفقانه بر ضد جنبش هاى حيوانى جدال نخواهد نمود.)(414)

بهترين ضامن اجرا

خلاصه آن كه مكتب تربيت پيامبران الهى در عمق انديشه و طرز تفكر پيروان خود اثر مى گذارد و تعاليم ذهبى و اخلاقى را با روح آنان مى آميزد. ايمان به خداوند، كه پايه اساسى مذهب است ، بهترين ضامن اجراى تعاليم اخلاقى و برنامه هاى علمى است . كسانى كه به پروردگار جهان ايمان واقعى دارند و از روى حقيقت به آيين الهى گرويده اند، همه جا و در كليه احوال به وظايف خود عمل مى كنند و از حدود فضيلت و اخلاق ، كه مرز تعاليم الهى است ، تجاوز نمى نمايند، و اگر اتفاقا در موردى دچار لغزش شوند و از برنامه مذهب تخلف نمايند، ناراحت مى شوند و در پيشگاه خداوند توبه مى كنند و براى گناه خويش طلب آمرزش مى نمايند.

مرز تعاليم الهى

تربيتى كه بر پايه ايمان به خدا استوار نباشد، ضامن اجرا ندارد و هرگز در اعماق جان مردم ريشه نمى كند. چنين تربيتى ، گرچه در حال عادى ممكن است نظم اخلاقى و اجتماعى را برقرار سازد، ولى در طوفان هاى اجتماعى و هيجان هاى غريزى متزلزل مى گردد و تاءثير خود را از دست مى دهد.

تربيت شدگان چنين مكتبى ، در واقع غيرعادى ممكن است جرايم بزرگى را مرتكب شوند و به اعمال ضد انسانى و اخلاقى دست بزنند. شاهد اين مدعى ، حوادث وحشت زايى است كه در خلال جنگ جهانى اول و دوم در دنياى متمدن غرب اتفاق افتاده است .