جوان از نظر عقل و احساسات نسخه متنی

(قال على عليه السلام : من لم ينزه نفسه عن دنائه المطامع فقد اذل نفسه و هو فى الاخرة اذل و اخرى . ) (765)

على عليه السلام فرموده : كسى كه صفحه خاطر را از پستى طمع پاك نكند، خويشتن را ذليل و پست كرده و در قيامت به خوارى و اهانت بيشترى گرفتار است .

از اين چند حديث و روايات ديگرى نظاير اينها به خوبى واضح مى شود كه چگونه مكتب آسمانى اسلام ، در برنامه هاى تربيتى خود، از نيروى غرايز و نيروى ايمان يك جا استفاده مى كند و در راه مبارزه با سيئات اخلاقى و عادات ناپسند، از هر دو قدرت به موازات يكديگر بهره بردارى مى نمايد.

دشوارى مبارزه با عادات

ناگفته نماند كه از نظر دينى و علمى ، ترك عادات ناپسند به آسانى ميسر نيست . كسى مى تواند بر خلقيات ذميمه خويش غلبه كند و شخصيت نامطبوع خود را تغيير دهد كه از موانع و مشكلات نهراسد و از يك يا چند شكست ماءيوس نگردد.

با توجه به اين نكته كه عادت ، طبيعت دوم انسان است ، مبارزه با آن احتياج به پايدارى و استقامت دارد. جوانانى كه در راه اصلاح ملكات اخلاقى خويش ، با مجاهده پيگيز فعاليت مى كنند و براى نيل به مقصود، كوشش ‍ مداوم دارند، سرانجام پيروز مى شوند و به هدف خويش نايل مى گردند.

(قال امير المؤ منين عليه السلام : من استدام قرع الباب ولج ولج . ) (766)

على عليه السلام فرموده است : هر كس به كوبيدن درى ادامه دهد و اصرار ورزد، عاقبت از آن در وارد خواهد شد.

سعادت در پرتو مجاهده

(و عنه عليه السلام : من اجهد نفسه فى صلاحها سعد. ) (767)

و نيز فرموده است : هر آن كس كه خود را در اصلاح نفس خويش به مشقت و زحمت وادارد و سعى بليغ نمايد، به سعادت و خوشبختى نايل مى گردد.