جوان از نظر عقل و احساسات نسخه متنی

پيروى از اصول اخلاقى

(قال اميرالمؤ منين عليه السلام : من قدم عقله على هواه حسنت مساعيه .(510) )

على عليه السلام فرموده است :

كسى كه عقل خود را بر هواى نفس خويش ‍ مقدم بدارد، اعمال و كوشش هاى او همواره نيكو و پسنديده خواهد بود.

برعكس كسى كه در راه ارضاى تمنيات غريزى خود، به نداى عقل و مصلحت توجه نكند و نفس سركش خويش را در خواسته هاى ناروايش ‍ آزاد بگذارد، همواره در معرض انحراف و سقوط است . او بنده شهوت و لذت خويشتن است و از آزادگى ، كه نشانه شرف انسانى و مايه سعادت و خوشبختى بشر است ، نصيبى نخواهد داشت .

خطر آزادى غرايز

(قال على عليه السلام : من رخص لنفسه ذهبت به فى مذاهب الظلم .(511) )

على عليه السلام فرموده است :

هر كس عنان نفس خويشتن را رها كند و در اعمال تمنيات مضرش آزاد بگذارد، نفس متجاوز و سركش ، او را به راه هاى تاريك و خطرناك مى برد و موجبات تباهى و سقوطش را فراهم مى سازد.

(و عنه عليه السلام : من اهمل نفسه فى لذاتها شقى و بعد.(512) )

و نيز فرموده است :

كسى كه نفس خويش را در عرصه لذاتش آزاد بگذارد و به صلاح و فسادش توجه ننمايد، بدبخت و دور افتاده از فيض الهى خواهد شد.

اطاعت از هواى نفس

كسى كه بنده شهوات و مطيع هواى نفس خويشتن است ، نمى تواند شخصيت شايسته اى را احراز نمايد و به مدارج كمال انسانى نايل گردد. چنين انسانى ، اگر فرضا به تحصيل علم موفق شود، مال و ثروتى به دست آورد، يا به مقام بزرگى برسد، چون بنده تمايلات نفسانى خويشتن است از همه آنها به نفع شهوات نارواى خود استفاده مى كند و در جهت مخالفت مصلحت خويشتن و جامعه قدم برمى دارد و سرانجام موجبات رسوايى و سقوط خود را فراهم مى آورد.

(قال على عليه السلام : من اطاع نفسه فى شهواتها فقد اعانها على هلكتها.(513) )

على عليه السلام فرموده است :

آن كس كه نفس خود را در شهوات ناروايش ‍ اطاعت نمايد، عملا به تباهى و هلاكت خويش كمك كرده است .