جوان از نظر عقل و احساسات نسخه متنی

در اين تشبيه ، امام صادق عليه السلام ، جهت وحدت و اختلاف بشر را با كلمه معدن بيان كرده است . همه مى دانند كه طلا و نقره و مس و آهن و سرب و ساير مواد معدنى ، از نظر صفات اختصاصى ، با يكديگر متفاوت اند، ولى به همه آنها كلمه معدن اطلاق مى شود و وجود هر يك در جاى خود ضرورى و لازم است .

(افراد از نظر سن و جنس و عادات بدنى و روانى متفاوتند. برخى مى توانند از عهده انجام كارهائى برآيند كه دگران كم هوش تر يا جاهل تر يا بى دست و پاتر و يا ضعيف تر از آن اند كه به انجامشان قادر باشند. برخى براى فكر و بعضى براى عمل ساخته شده اند و بالاخره دسته اى از موهبت فطرى فرماندهى برخوردارند در صورتى كه اغلب از اداره خود نيز عاجزند.) (1016)

در جامعه گروه هايى عضوى وقتى مفيدند كه با گروههاى عضوى ديگر، براى ايجاد يك اجتماع موزون همكارى كنند. هرگاه عضوى كه با غرور و خودبينى رشد كند، در زندگى اجتماعى همان علمى را دارد كه سرطان در بدن انجام مى دهد.

تساوى حقوق در اجتماع

افراد گروههايى پيكرى و عضوى فقط از اين نظر مساوى اند كه همگى موجودات انسانى اند، ولى از نظر امكانات ارثى و عادات و سن و جنس و ارزش فيزيولوژيكى و اخلاقى و فكرى متفاوتند. مع هذا، اختلاف ظرفيت فردى و اعمال اجتماعى ، دليلى بر تفاوت شرافت نيست .

معده و مخرج نيز براى بدن همچون مغز و چشم ها ضرورى اند همه اعضاء به قلب بستگى دارد و قلب نيز به همه آنها وابسته است . كارگر در خدمت كارفرما در خدمت كارگران است . در يك اجتماع پيكرى ، كارهاى حقير شرافت كمترى از كارهاى خطير ندارند. در موفقيت يك پرواز، مهندس و مكانيسين نيز همچون خلبان سهم دارند.(1017)