پشيمانى بى حاصل در قيامت - فرازهایی از قرآن نسخه متنی

پشيمانى بى حاصل در قيامت

(وَلَوْ تـَرى اِذْوُقـِفـُوا عـَلَى النـّارِ فـَقـالُوا يالَيْتَنا نُرَدُّ وَلا نُكَذِّبَ بِاياتِ رَبِّنا وَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنينَ)(انعام ، 27) اگر (حال آنها را) بينى هنگامى كه در برابر آتش ايستاده اند و مى گويند اى كاش (بار ديگر بـه دنـيـا) بـاز مـى گـشتيم و آيات پروردگارمان را تكذيب نمى كرديم و از مؤ منان مى شديم ! (59)

چند نكته

1 ـ اظهار پشيمانى

كفّار و گناهكاران تازمانى كه نتيجه انكار و اعمال زشت خويش رانديده اند، با غرور، بر روش غلطخويش پاى مى فشرند و به پيروى هواو هوس و شهوت خويش ، هر حرف حقّى را ردّ مى كنند و هر فرياد نصيحت و هدايتى را ناشنيده مى انگارند، امّا همين كه عذاب الهى را مشاهده كرده ، خود را غـريـق خـشم خدا ديدند، فرياد ندامتشان به آسمان بلند مى شود، قرآن شريف ، ندامت كفّار و گناهكاران را در موارد مختلف ، ذكر فرموده است :

الف ـ هنگام مشاهده خطر وعذاب دنيوى ؛ وقتى كه در كشتى هستندو بادى موافق به حركتشان در مى آورد، شادمانند، چون طوفان فرا مى رسـد و مـوج از هـر سـو آنـهـا را احاطه كند، چنان كه خود را در محاصره ببينند و احساس كنند كه مـرگ مـمـكـن است هر لحظه فرا برسد، خدا را از روى اخلاص بخوانندكه اگر ما را از اين خطر نجات دهى از سپاسگزاران خواهيم بود، چون خدا آنها را از خطرات نجات دهد دوباره به تجاوز و سركشى بپردازند. (60) (آنكه به خدا كفر ورزيده بود) محصولش به آفت ، نابود شد و بامدادان دست حسرت بر دست مـى سـايـيـد، بـر آنـچه خرج آن كرده بود و اكنون همه بناهايش فرو ريخته بود و مى گفت اى كاش به پروردگارم شرك نورزيده بودم ! (61) ب ـ هنگام مرگ ؛ چـون يـكى از آنان را مرگ فرا رسد، گويد:اى پروردگار! مرا باز گردان شايد كه كارهاى شايسته اى را كه ترك كرده بودم به جاى آورم . (62) ج ـ در قيامت ؛ روزى كـه آدمـى هـر چه را كه پيشاپيش فرستاده است ، مى نگرد و كافِر مى گويد:اى كاش من خاك بودم ! (63) د ـ در جهنم ؛ از درون آتش فرياد مى زنند:پروردگارا! ما رابيرون آر تا كارهاى شايسته كنيم غير از آنچه مى كرديم . (64)

2 ـ آرزوهاى كفار

وقـتـى كـه آنـان خـود را درگـيـر نـتـيـجه اعمال زشت خود مى بينند، آرزو مى كنند كه اى كاش از پيامبر اطاعت كرده بوديم واى كاش ‍ ... واى كاش ...!

قرآن بعضى از آرزوهاى آنان رابيان فرموده است و چه عبرت انگيز است ،ازجمله :

الف ـ اى كاش خدا و پيامبر را اطاعت كرده بوديم ! (65) ب ـ اى كـاش بـراى پـروردگـارم ، كـسـى را شـريـك قـرار نـمـى دادم (وشـرك نـمـى ورزيـدم )! (66) ج ـ اى كاش راه پيامبر(ص ) را در پيش گرفته بودم ، واى برمن ! اى كاش فلانى را دوست خود نگرفته بودم ! (67) د ـ اى كاش نامه ام را به دستم نداده بودند و نمى دانستم حسابم چيست ! اى كاش همان مرگ بود و بس ! دارايى ام مرا سود نبخشيد و قدرتم از دست رفت ! (68) ه‍ ـ اى كاش خاك بودم ! (69) و ـ اى كاش براى زندگى ام ، چيزى پيش مى فرستادم ! (70)

3 ـ دروغگويى كفار

ايـن تقاضاهاى باز گشت و وعده به نيكوكارى ، در صورت باز گشت ، كلمه اى است كه براى نـجـات از عذاب مى گويند. آنها خود را در لبه جهنم يا درون آن مى يابند و سختى عذاب را مى چـشـنـد و بـه دنـبـال راه نـجاتند و اين حرفهاى آنان نه از قلبشان بلكه از زبانشان جارى مى شـود، آنـهـا تا عذاب را مى چشند، فرياد پشيمانى دارند، امّا همين كه عذاب بر طرف شود؛ همان غفلت سابق و اعمال خلاف و گناه و شرك را پيش