در آيات قبل و آيه مورد بحث به پيامبر دستور مى دهد كه ازمشركان وانـكـار كـنندگان ربوبيّت حق تعالى ، سؤ ال كند و آنها را در برابر ارتكاز عقلى آنان قرار دهـد و اعـتـراف بگيرد تا در يابند كه همه معبودهايى كه تراشيده اند و به عبادتشان پرداخته اند، باطلند و تنها خدا شايسته پرستش است .خدا مى فرمايد:از آنها بپرس كه چه كسى شما را از زمين و آسمان روزى مى دهد؟ باران را فرو مى فرستد و دانه هاى گياه را از دل خاك مى روياند و ميوه ها را پرورش مى دهد؟ تا با مراجعه بـه وجـدان خـود دريابند كه تنها خدا قادر به انجام اينهاست زيرا اگر خدا اراده كند كه روزى آنـهـا را قـطـع گـردانـد، بـراى مـثـال ، بـاران نـبـارد، ربّ دروغـيـن آنـان هـيـچ قـدرتـى بـر نـازل كـردن بـاران نـدارد، هـرچـنـد آنـهـا در پيشگاهش قربانى آورند و تضرّع وزارى و كرنش نمائيند.از آنـهـا بپرس چه كسى مالك چشم وگوش شماست ؟ خودتان يا خدايانتان يا خداى تعالى ؟ با مراجعه به وجدان در مى يابند كه خداوند است . به اذن او است كه چشمها مى بيند و گوشها مى شنود و اگر او نخواهد نه چشمى مى بيند و نه گوشى مى شنود.از آنـهـابـپـرس كـه كيستكه زنده را از مرده ومرده را از زنده خارج مى كند؟ كيست كه هزاران گياه زنـده را از زمـيـن مـرده مـى رويـانـد و زنـدگـان را مـى مـيـرانـد، از كـافـر مـرده دل ، مؤ من زنده دل واز مؤ من ، كافِر به وجود مى آورد. آياجزخداست ؟ از آنـهـا بـپـرس كـه تـدبـيـر امـورعالم به دست چه كسى است ؟ آيا به دست خدايان بى جان و جاندار شماست يا خداى يكتا؟ كـيـسـت كه با مراجعه به وجدان و درك فقر و ناتوانى خدايان ساختگى به ربوبيت خداى يكتا اعتراف نكند؟ بـديـن جـهـت مـى فرمايد:اعتراف مى كنند كه خداست رازق و مالك و مدبّر، يا مى فرمايد از آنها بـپـرس كه مبداء خلقت چه كسى است ؟ و باز گشت خلقت بسوى چه كسى است ؟ مبداء ومرجع يكى اسـت . هـمـان كـه خـلقـت را ايـجـاد كـرده ، معاد ومرجع خلقت هم هست و باز گشت همه بسوى اوست و مـشركين بى اعتقاد به معاد، قبول دارند كه مبداء خلقت خداست . مى فرمايد:بگو همان خدايى كه مبداء خلقت است ، مرجع هم هست و همه را دوباره بر مى گرداند و معاد با اوست .تا اينجا ثابت كرد و اعتراف گرفت كه ربّ، تنها خداست و همه تدبيرها به او منتهى مى شود. پـس بـايـد پـذيـرفـت كـه اوتـنـهـا رب وتـنها معبود است و ربّ ومعبودى جز او وجود ندارد و همه معبودهاى ديگر باطلند. (121)
2 - هـدايـت طـلبـى
بـشـر بـه حـكـم فـطـرت و طـبـيـعـت خـود، كـمال طلب وحق جوست . هيچ يك از افراد بشر از اين حكم عمومى مستثنا نيستند؛ حتى كسانى كه از طـريـق حـق ، مـنحرف شده اند در آن لحظه فكر مى كنند كه حق همين است و به همين جهت وقتى آتش شـهـوت و هـوا و هـوسشان فرو نشست ، در مقام عذرخواهى برآمده ، مى گويند:اشتباه كرديم . از طـرف ديـگـرهـمين فطرت حكم مى كند كه اگر كسى او را بسوى حق ، راهنمايى كرد، بايد از او پـيـروى نـمـود. خـداوند، مشركان ومنكران را به فطرت خود توجه داده ، مى پرسد:آيا خدايان شـما مى توانند شما را بسوى حق ، هدايت كنند. چگونه ممكن است خدايان بى جان ، همچون سنگ و چـوب و يـا خدايان جاندار همچون نمرود و فرعون و ملائكه ، هدايتگر شما بسوى حق باشند، در حالى كه د رجهان خلقت هيچ كاره اند و جز به اراده خدا قدرتى ندارند و حتى مالك ضرر و نفع خـود نـيـسـتـند.آنان ارباب و خدايان باطلند و باطل نمى تواند بسوى حق هدايت كند هدايت از حق اسـت و حـق تـنـهـا خـداسـت . درآيـه شريفه قبل نيز همين مطلب را ياد آورى كرد كه تمام معبودهاى ديگر باطلند و درنزد
لطفا منتظر باشید ...
