آيـات بـالا در جـنـگ احـد نـازل شـد. ايـن آيـات امـدادهـاى الهى در جنگ بدر را گوشزد كرده ، مى فـرمـايد:در اين زمان نيز اگر صبر و تقوا داشته باشيد ـ يعنى پايدارى كنيد و شانه از جنگ خالى نكنيد ـ پروردگارتان شما را يارى مى دهد.نـصـرت الهـى بـه وسيله آمدن فرشتگان تنها براى تشويق ، بشارت ، اطمينان خاطر و تقويت روحيه شماست و گرنه پيروزى تنها از ناحيه خداوندى است كه بر همه چيز قادر و در همه كار حكيم است . 307
شكر پيروزى
آيـه نـخـسـت مـى فرمايد:خداوند شما را در جنگ بدر در حالى كه ضعيف و ناچيز بوديد، پيروز كـرد. ايـنك ، به پاس اين يارى ، تقوا پيشه كنيد، باشد كه شكرانه پيروزى را به جا آورده بـاشـيـد. پـس شـكـر پـيـروزى در حـفـظ تـقـواسـت و تـقـوا حـكـم مـى كـنـد كـه عـامـل اصـلى پيروزى را خدا بدانيد. به نيروى خود مغرور و به سبب ناتوانى خود از پيروزى نااميد نشويد، بلكه همچنان در راه فرمان خدا استوار باشيد و پيكار كنيد. 308
شرط امداد الهى
آيـه 125 صـراحـت دارد كـه شـرط بـرخـوردارى از امـداد الهـى صـبـر و تقواست و پايدارى در عرصه نبرد و تقواى همه جانبه بويژه در شرايط حساس و بحرانى زمينه ساز كمك خداست .نمونه هايى از امدادهاى غيبى قرآن مجيد نمونه هايى از اين امدادها را ذكر كرده است ، از جمله :
الف ـ نـزول مـلائكـه
در ايـن آيـات و آيـه اول سـوره انـفـال ، خـداونـد خـبـر داده كـه در جـنـگ بـدر مـلائكـه زيادى براى بشارت به مؤ منان و اطمينان بخشيدن به قلب آنها نازل شده اند.
ب ـ القـاى رعـب و هـراس در دل دشـمـن
مـاءمـوريـت ديـگـر مـلائكـه ، ايـن بود كه رعب و وحشت در دل كافران ايجاد كرده و آنان را از داشتن روحيه قوى محروم كنند.
ج ـ خـواب راحـت
مـسلمانان در شب برپايى جنگ بدر علاوه بر خستگى فراوان ،داراى اضطراب روحـى نـيز بودند، چون تعداد دشمن سه برابر آنها و تجهيزات دشمن نيز به مراتب زيادتر بـود. خداوند براى رفع خستگى و ايجاد آرامش در مجاهدان ، آنان را به خوابى عميق فروبرد و اين خواب باعث تجديد روحيه و آماده شدن آنها گرديد.
د ـ نـزول بـاران
آنـان در آن سـرزمـيـن بـراى تـطـهـيـر بـدنـهـاى خـود و انـجـام غـسـل و وضـو بـه آب احـتـيـاج داشـتـنـد، خـداونـد آبـى از آسـمـان بـر آنـان نـازل كـرد. بـارش باران علاوه بر رفع آلودگى ، سبب محكمى قلب آنان شد و از طرفى زمين سـسـت زيـر پـايـشـان را مـحـكـم كـرد تـا مـجاهدان با قدمهاى ثابت به سوى جنگ با دشمن پيش بروند. 309
ه ـ كـم نـشـان دادن تـعـداد دشـمـن در چـشـم مـسـلمـانـان
خـداونـد، زمـانـى كـه دشـمـنـان در مـقـابل مسلمانان قرار گرفتند، تعداد آنان را در چشم كافران و همچنين تعداد كافران را در چشم آنـان كـم نـشـان داد تـا دو طـرف بـه جـنـگ رغـبـت كـنند و اراده خدا بر درگيرى آن دو و پيروزى مسلمانان محقق شود، ولى بعد از درگيرى ، مسلمانان همچنان كافران را كم مى ديدند، امّا كافران مسلمانان را دوبرابر مى ديدند و اين باعث تقويت روحيه مسلمانان و رعب و وحشت كافران گشت و بدين صورت پيروزى جبهه حق تحقق يافت . 310
عبرت از تاريخ
(قـَد خـَلَتْ مـِنْ قـَبـْلِكـُمْ سـُنـَنٌ فـَسـيـرُوا فـِى الْاءَرْضِ فـَانـْظـُرُوا كـَيـْفَ كـانَ عـاقـِبـَةُ الْمُكَذِّبينَ) 311 پـيـش از شـمـا سـنـتـهـايـى وجـود داشت ، پس در روى زمين گردش كنيد و ببينيد سرانجام تكذيب كنندگان چگونه بود؟
دعوت به جهانگردى
قرآن مخاطبان خود و مسلمانان را حدود چهارده بار به (گردش در زمين ) دعوت كرده است و دوران گـذشـتـه تـاريـخ را بـا زمـان حـاضـر پـيـونـد مـى زنـد و پـيـونـد فـكـرى و فـرهـنـگـى نـسـل حـاضر را با