شناسنامه سوره هود (ع ) - فرازهایی از قرآن نسخه متنی

شناسنامه سوره هود (ع )

مـشـهـور مـيـان مـفـسـران ايـن اسـت كـه تـمـام ايـن سـوره در مـكـّه نـازل شـده اسـت و ايـن مـطـلب از سـيـاق آيـات ومـضـامين به هم پيوسته اش بخوبى روشن است . (139) سرگذشت پيامبران پيشين ، بخصوص حضرت نوح (ع ) ـ كه با نفرات كم بر دشمنان بسيار، پيروز شدند ـ قسمت عمده آيات اين سوره را تشكيل مى دهد. ياد آورى سرگذشتها، هم وسيله آرامش خـاطـر پـيـامـبـر اكـرم (ص ) و مـؤ مـنـان در بـرابـر انـبوه دشمنان بود و هم درس عبرتى براى مخالفان آنان .

سوره هود، مانند ساير سوره ها و آيات مكّى ، اصول معارف اسلام بخصوص (مبارزه با شرك و بـت پـرستى )، توجه به (معادو جهان پس از مرگ ) و (صدق دعوت پيامبر) را تشريح مى كند.در اين سوره ، علاوه بر داستان نوح پيامبر و مبارزات وى كه به طور مشروح آمده است ، به سرگذشت هود، صالح ، ابراهيم ، لوط و موسى عليهم السلام و مبارزات دامنه دارشان بر ضد شرك ، كفر، انحراف و ستمگرى اشاره شده است .

سـراسـر ايـن سـوره درس اسـتـقـامـت و پـايـدارى در بـرابـر خـيـل دشـمـنـان ديـن خـدا و حـمـلات شـديـد آنـان اسـت . بـه هـمـيـن دليل ، رسول خدا(ص ) درباره اين سوره فرمود:

(شَيَبَّتَنى سورة هود) (140) سوره هود مرا پيركرد

فـشـرده مطالب آيات (49ـ 1) هود(ع )

چـهـار اصـل در دعـوت انـبـيـاء :دعـوت بـه يـكـتـاپرستى ، پيامبران نذيرو بشيرند، دعوت به اسـتـغـفـار به درگاه الهى و بازگشت به سوى او (4ـ1) كفار عداوت خود را از پيامبر مخفى مى دارند (5) روزى همه جنبندگان به دست خداست ، چگونگى آفرينش ‍ و هدف از آن ، گوشه هايى از حـالات روانـى و ضـعـفـهـاى اخلاقى افراد بى ايمان (6ـ 11)، افتراى كفار نسبت به قرآن و جـواب قـرآن بـه آنـان (14ـ12) سـرنـوشـت افـراد دنـيـا طـلب (16ـ15)، اثـبـات حـقـانيت دعوت رسـول خـدا(ص ) سرنوشت منكران ، نشانه هاى آنان و عاقبت كار آنان در آخرت (17ـ22) تشبيه مـؤ مـنـان بـه بـيـنـايان و شنوايان و تشبيه منكران به نابينايان و كران (24ـ23)، سرگذشت تكان دهنده نوح و قومش و سرانجام كار فرزند نوح (49ـ 25).

خداوند روزى رسان هر موجودى است (وَمـامـِنْ دابَّةٍ فـى الاَْرْضِ اِلاّ عـَلَى اللّهِ رِزْقـُها وَ يَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهاوَ مُسْتَرْدَعَها، كُلُّ فى كِتابٍ مُبِينٍ)(هود، آيه 6) هـيـچ جـنـبـنـده اى در زمـيـن نـيـسـت مـگـر ايـنـكـه روزى او بـا خـداسـت ، او قـرارگـاه و محل نقل وانتقالش را مى داند، همه اينها در كتاب روشنى ـ لوح محفوظ علم خداوندـ ثبت شده است .

چند نكته

1 - مـعـنـاى دابـّه

كـلمـه (دابـّه ) بـه مـعـنـاى هـر مـوجـودى اسـت كـه حركتى هر چند اندك داشته بـاشـد.كـلمـه دابـّه درايـن آيـه ، تـمـام مـوجـودات زنـده و هـمـه جـنـبـنـدگـان را شامل مى شود.

2 ـ خداوند رزّاق

علامه طباطبايى در مورد مفهوم و مراد آيه مى گويد

(كـل جنبده هايى كه در زمين هستند، رزقشان برعهده خداى تعالى است ـ و هرگز بدون رزق نمى مانند ـ پس خداى تعالى دانا و با خبر از احوال آنهاست ، هر جا كه باشند، اگر قرار گاهى معين بـاشـنـد، قرارگاهى كه هرگز از آن خارج نمى شوند مانند دريابراى ماهى و نظير صدف كه در گـوشـه اى از تـه دريا زندگى مى كند، خداى تعالى رزقش را درهمان دريا مى دهد؛ و اگر قـرار گـاه مـعينى نداشته باشند و هر جا كه هستند به عنوان موقتّند مانند مرغان هوا و مسافران دور شده از وطن ، و يا آنجا كه هستند تازمان معين مى باشند و پس از مدتى بيرون مى آيند، مانند جـنين در رحم مادر، خداى تعالى رزقشان را درهمان جا مى دهد؛ و كوتاه سخن اينكه ، خداى تعالى آگـاه بـه حـال هـر جـنـبـنده اى است كه در پهناى زمين ، زندگى مى